Showing posts with label Music. Show all posts
Showing posts with label Music. Show all posts

Saturday, December 8, 2012

অদৃশ্য লাভাবোৰ....



"……..পৃথিবীৰ ইতিহাসত আটাইতকৈ ভয়ানক আগ্নেয়গিৰীটোৰ উদ্গীৰণ হৈছিল ইণ্ডনেছীয়াৰ চুম্বাৱা দ্বীপত ১৮১৫ চনত। এই উদ্গীৰণ প্রাণ হেৰুৱাইছিলে প্রায় ১ লক্ষাধিক মানুহে।….

ডিচক'ভাৰী চেনেলৰ নৃতত্ত্ব বিষয়ক অনুষ্ঠানটিৰ পৰা ভাঁহি অহা কথাখিনি কিয় জানো ভাল নালাগিল। গাঢ়, উত্তপ্ত লাভা বৈ অহা ৰঙা চিকমিকয়া ছবিবোৰে নিশাৰ শান্ত অথচ ৰহস্যময় পৃথিৱীখনক আৰু ভয় লগা কৰি তুলিলে। কিবা এক বুজাব নোৱাৰা অস্বস্তিয়ে মনটো আগুৰি ধৰিলে। মন ভাল লগা বাতৰি এটা চাবলৈ বুলি ৰিমট কণ্ট্রলৰ বটনত ক্রমাৎ হেঁচা পৰিল।

“…নদীবান্ধৰ বিৰোধীতা কালিৰ পৰা অনিৰ্দিষ্ট কাললৈ বিৰোধীৰ অনশনৰ ঘোষণা…”

“ইজিপ্তৰ হিসাত্মক ঘটনাত ৭ জন নিহত…”

“…আৰ্ন্তজাতিক ক্রিকেটৰ পৰা আজি ৰিকি পণ্টিঙে সন্যাস গ্রহণ কৰে। পণ্টিঙে কয়…..”

“…ওৰাংত আজি আৰু এটা খৰ্গহীন গড়ৰ মৃতদেহ উদ্ধাৰ।..”

….অসহ্য। অলপ আগেয়ে দেখা লাভাৰ সাগৰখন যেন বুকুত গমগমাই উঠিল বাতৰিবোৰ দেখি। কৰবাত ফাট মেলা টোপনীৰ উভতি অহা বাটচোৱা ধোঁৱাময় কৰাৰ উদ্দেশ্যে চিনাকী নেভি কাটৰ পেকেটটোৰ পৰা এটা চিগাৰেট উলিয়াই জ্বলাই ল’লে নিশান্তই। নিশান্তৰ অশান্ত মনৰ লগৰী- নেভিকাট। শনিবাৰৰ নিশা দুপৰলৈকে ৰিমৰ্টৰ বটন টিপি থকা অভ্যাসটো এৰিম বুলি প্রতিটো সোমবাৰেতে পণ কৰা হয় কিন্তু কেতিয়াও হাতে কামে কামটো সফল নহয় ঠিক তাৰ “কালিৰ পৰা আৰু চিগাৰেট নাখাও” লেখীয়া কথাটোৰ দৰে। অকলে ঠকা মানুহ এটাৰ মনত অহৰহ বহু কথাই বাঁহ লবলৈ সুযোগ পায়। ভাল-বেয়া, আস্তিক-নাস্তিক,শুদ্ধ-নষ্ট সকলো চিন্তা কিন্তু মনটো যেতিয়া উদাস হৈ থাকে নিসংগতাৰ মায়াবী সাপটোৰ দংশন আটাতকৈ বিষাক্ত হয়।

নিশান্তৰ অস্থিৰ আৰু উদাস মনটোক যেন টিভিৰ ৠণাত্মক বাতৰি সমূহে আৰু উদাস কৰি তুলিলে। তাৰ শুৱণি কোঠাৰ লগতে সংলগ্ন কণমানি বেলকণিটোলৈ বুলি নিশান্ত ওলাই আহিল। কৰ্মব্যস্ত দূৰৈৰ নিয়ন লাইটবোৰ আৰু দুই এটা বাদুলীৰ বাদে সকলো নিশাৰ নিস্তব্ধতাৰ লগত একাত্ম। সকলোকে অলপ জিৰণী লাগে। সকলোকে অলপ সময় লাগে নিজৰ বাবে। টোপনীয়েই হয়তো সেইকণ সময় য’ত প্রতিজন মানুহ অজ্ঞাতসাৰে নিজৰ লগত বিলীন হয়। প্রত্যোকে একো একোখন নিজস্ব পৃথিবী অলপ সপোনৰ সৈতে সেয়ে হয়তো টোপনীৰ বুকুত সাঁচি থয় সংগোপনে।

আমিবোৰ হ’ম’চেপিয়েন। ৫০,০০০ বছৰ পুৰণি আমাৰ স্বভিৱজাত ব্যবহাৰিক জ্ঞানৰ ম্যাদ অথচ আজিও বুজাব নোৱাৰা কিবা এক অচিন অনুভৱৰ অপ্রাপ্তিৰ এবুকু বেদনা কঢ়িয়াই ফুৰা আমিবোৰ। অপ্রাপ্তিৰ এই বেদনাৰ বুকুত পৃথিবীৰ প্রতিটো কোণত সৃষ্টি হোৱা অগণন ছবি, অলেখ কবিতা, শত সহস্র গীত, মন জোকাৰি যোৱা সংগীত। হ’ম’চেপিয়েনৰ অপ্রাপ্তিৰ বেদনাৰ মাদকতা ইয়াতকৈ আৰু কিমান সুন্দৰ হ’ব পাৰে !!? গীতা, সংহিতা, বেদ, বাইবেল, কোৰাণ, অস্তিত্ববাদ, নাজীবাদ, ত্রিকোণবাদ, ফেচীবাদ, পুঁজীবাদ, মাৰ্ক্সবাদ, সিদ্ধী প্রাপ্তিৰ আকাংক্ষা, মক্কা-মডিনা, হৰিদ্বাৰ, অমৰনাথ – এই সকলোবোৰৰ মাজত সামঞ্জস্য আছে। নাজীবাদ, ফেঁচীবাদকে ধৰি নিজ নিজ ধৰণে এই সকলোবোৰ মানুহৰ মংগলৰ উদ্দেশ্য বহন কৰে , হয়তো কোনোতো শ্রণীবিশেষ অথবা কোনোতো নহয়। নিশান্তই প্রায়ে ভাবে মানুহৰ মংগলৰ ধাৰণা অতিজৰে পৰা শ্রেণীহীন হোৱা হ’লে পৃথিবীখন হয়তো এতিয়ালৈ এক মানুহৰ সৰ্বমংগলময় পৃথিবীলে পৰিবৰ্ত্তিত হ’ল হয়। গীতাৰ লগত হিন্দুত্বৰ আৰু কোৰাণৰ লগত মুছলমানৰ সাম্প্রদায়িক পৰিচয় নথকা হ’লে মানুহৰ মংগলৰ ক্ষেত্রত এই গ্রন্থবোৰ অধিক ফলপ্রসূ ন’হল হেতেন নে? এই গ্রন্থবোৰৰ পৰিচয় যদি হিন্দুৰ-মুছলমানৰ বা খ্রীষ্টনৰ ধৰ্মীয় গ্রন্থ ৰূপে নহৈ কেৱল মানুহৰ গ্রন্থ হোৱা হ’লে? এই গ্রন্থবোৰৰ লগত সংলগ্ন সাম্প্রদায়িক পৰিচয়বোৰে যে কতবাৰ ধোৱাই গ’ল পৃথিবীৰ বুকু তপত তেজেৰে।

দুপৰ নিশা নিশান্তৰ মনটোক অজস্র আউল লগা আৰু বেবেৰিবাং চিন্তায়ে খেলিমেলি কৰি পেলালে। নেভি কাটৰ পেকেটতোৰ পৰা আন এটা চিগাৰেট উলিয়াই নিশান্তই কেতিয়া জ্বলাই আধা শেষ কৰিলে ধৰিবই নোৱাৰিলে। ‘ভগবান’ আৰু ‘অনুমতিৰ’ পুৰণা অনুসিদ্ধান্তহীন সমীকৰণটোত পুণৰ উজুতি খালে সি। 'ভগবান' আৰু 'অনুমতি' শব্দ দুটা পৰিপূৰক নেকি? ভগবানক/ধৰ্মকলৈ বান্ধি দিয়া 'কৰিব পায়' বা 'কৰিব নাপায়' নিয়মবোৰ ভগবান নাথাকিলে নাথাকিল হয় নেকি? তেনে ক্ষেত্রত মানুহে সকলো কাম কৰিলেহেতেন নেকি বিনা দ্বিধাই? অৰাজকতাই তেতিয়া এটা সু-শৃংখলিত নিয়ম হ'লহেতেন নেকি? নে মানুহে তেতিয়া নিজৰ বৌদ্ধিক সজাগতাৰে একোটা শৃংখলাকেন্দ্রিক নিয়ম বনালেহেতেন? এই শৃংখলাকেন্দ্রিক নিয়মবোৰই 'ধৰ্ম' নেকি যাক পালন কৰিবলৈ বাধ্য কৰাবলৈ একোটা অতি-মানবীয় শক্তিৰ প্রয়োজন আৰু যাক 'ভগবান' নাম দিয়া হৈছে আৰু যাৰ লগত সাঙুৰ খাইছে 'অনুমতি'ৰ প্রশ্নটো।

….. নিশান্তই খালী চিগাৰেটৰ পেকেটতো খুচৰি খুচৰি ভাৱৰ এখন অনন্য পৃথিবীত ডুব গৈছিল। ডাঙৰকৈ পাৰ্টি মিউজক লগাই জোৰেৰে পাৰ হৈ যোৱা এখন চিদানৰ শব্দত নিশান্ত বাস্তবলৈ ঘূৰি আহিল। ৰাতি পুৱাও পুৱাও। নিয়ন লাইটবোৰৰ পোহৰ আকাশৰ কোমল ৰঙা ৰঙৰ লগত লাহে লাহে মিলি গৈছে। পুৱতি নিশাৰ প্রথম কাউৰীটোৱে কা কা শব্দ কৰি আনবোৰক পুৱাৰ বতৰা দিবলৈ বুলি তাৰ চকুৰ আগেদি উৰা মাৰিলে। ক্লান্ত হৈ পৰা নিশান্তয়ো দেহ এৰি দিলে তাৰ চিনাকী শেতেলীত। সি এতিয়া একাত্ম হ’ব নিজৰ লগত। একাত্ম হ’ব তাৰ টোপনীৰ বুকুত সংগোপনে সাঁচি থোৱা সপোনবোৰৰ লগত য’ত নাথাকিব কোনো ইজিপ্তৰ বা ইজৰাইলৰ কোনো হিসাত্মক ঘটনাত, কাজিৰঙাৰ মৃত গড়, নদীবান্ধ, কচব অথবা ৰিকি পন্টিং।

সকলোকে অলপ সময় লাগে নিজৰ বাবে।

Wednesday, November 14, 2012

উশৃংখল বৃত্ত



'ভগবান' আৰু 'অনুমতি' শব্দ দুটা পৰিপূৰক নেকি? ভগবানক/ধৰ্মকলৈ বান্ধি দিয়া 'কৰিব পায়' বা 'কৰিব নাপায়' নিয়মবোৰ ভগবান নাথাকিলে নাথাকিল হয় নেকি? তেনে ক্ষেত্রত মানুহে সকলো কাম কৰিলেহেতেন নেকি বিনা দ্বিধাই? অৰাজকতাই তেতিয়া এটা সু-শৃংখলিত নিয়ম হ'লহেতেন নেকি? নে মানুহে তেতিয়া নিজৰ বৌদ্ধিক সজাগতাৰে একোটা শৃংখলাকেন্দ্রিক নিয়ম বনালেহেতেন? এই শৃংখলাকেন্দ্রিক নিয়মবোৰই 'ধৰ্ম' নেকি যাক পালন কৰিবলৈ বাধ্য কৰাবলৈ একোটা অতি-মানবীয় শক্তিৰ প্রয়োজন আৰু যাক 'ভগবান' নাম দিয়া হৈছে আৰু যাৰ লগত সাঙুৰ খাইছে 'অনুমতি'ৰ প্রশ্নটো।

-ৰক্তিম-

Tuesday, October 16, 2012

Wednesday, October 3, 2012

পঁপীয়া তৰাৰ সাধু



ৰাতিৰ আকাশত
হঠাৎ উজলি উঠিছিল তৰাটো,

পৃথিবী উজলোৱা সপোনলৈ
দুৰ্বাৰ গতিৰে নামি আহি
ক'ত বা নোহোৱা হ'ল সি?



-ৰক্তিম-
০৩ অক্টোবৰ/১২

Monday, October 1, 2012

পশ্চাৎ


যোৱাকালিৰ কথা,
শৰৎ আহিছিল শৈশৱ এবুকু লৈ
কণমাণি উদং দুভৰিত বিলীন হৈছিল 
নিয়ৰৰ কণাবোৰ উন্মুক্ত হৈ পুৱাৰ তন্দ্রাত...

তলসৰা শেৱালী বুটলি বুটলি 
শৰৎ আজি হ'ল...

দেবীৰ সমুখত
পিতাই দুহাত ধৰি সোধা
সৰল প্রশ্নবোৰ ??
"পিতাই অসূৰটোক কিয় মাৰিছে?"
"পিতাই কাৰ্তিক কোন?"

...ধূপ ধুণাৰে সুৱাসিত শৰতৰ
কোনো সপ্তমী অথবা অষ্টমীৰ পুৱা 
পিতায়ে কৈ যোৱা কাহিনীবোৰ 
বুকুৰ এচুকৰ এক চিৰ-নতুন অনুভৱ


...শৰৎ, শৰৎ গোন্ধাইছে,
মনটোত হঠাতে কি ফুলি
উঠিল পুৱতি নিশা ??




-ৰক্তিম-
বাংগালুৰু
০১ অক্টোবৰ/১২

Thursday, September 27, 2012

নানা দেশ নানা গীত (৭)-(বিশেষ) -বব মাৰ্লীৰ জীৱনত এভূমুকি



বিশ্ব সংগীত অনুৰাগী সকলৰ বাবে বব মাৰ্লী এটা অতি পৰিচিত আৰু আবেদনময়ী নাম। ৰেগে আৰু জামাইকান সংগীতক বৈপ্লবীকভাবে জনপ্রিয় কৰি তুলা এই শিল্পীজনৰ সম্পূৰ্ণ নামটো আছিল নেষ্টা ৰবাৰ্ট বব মাৰ্লী-(Nesta Robert "Bob" Marley)। বব একেৰাহে আছিল এজন সুদক্ষ গীটাৰবাদক, গায়ক আৰু গীতিকাৰ। তেঁওৰ কলা নিদৰ্শনৰ প্রতিভাই বিশ্ব পটভূমিত এৰি থৈ যোৱা সাঁচ অনবদ্য। 

ফেব্রুৱাৰী ৬, ১৯৪৫ চনত ববৰ জন্ম হৈছিলে জামাইকাৰ 'নাইন মাইলচ' বুলি চেণ্ট এনৰ এটা দাতিকাষৰীয়া অঞ্চলত। ববক জন্ম দিয়াৰ সময়ত ববৰ মাক চেডেলা বুকাৰৰ বয়স আছিল মাথো ১৮ বছৰ। ববৰ দেউতাক আছিল এজন ৫০ বছৰীয়া বৃটিছ কেপ্তেইন ন'ৰভাল চিনক্লেয়াৰ মাৰ্লী, যি কৰ্মসূত্রে বহু সময়ৰ পৰা জামাইকাত আছিল। বব সৰু কালচোৱা মাকৰ লগত চেণ্ট এনত কটাইছিল আৰু পিছলৈ জামাইকাৰ ৰাজধানী কিংগচট'নলৈ গৈ তাতে নিগাজীকৈ বাস কৰিবলৈ লয়। শৈশৱ কটোৱা কিংগচট'নৰ ছেন্টি টাউনত ববৰ জীৱনৰ হিংসা আৰু দাৰিদ্রৰে ভৰা এক শোকাকুল অধ্যায় আছিল। কিংগচট'ন ষ্টেফনি বিদ্যালয়ৰ পৰা শিক্ষা সাং কৰি অতি কষ্টৰে এটি ৱেল্ডাৰৰ চাকৰি যোগাৰ কৰি সেই কামতে কিছুসময়লৈ ব্যস্ত থাকে।

গীৰ্জাত গোৱা ধৰ্মীয় গীত (church choir )সমূহেই ববৰ সাংগীতিক জীৱনৰ আৰম্ভনি বুলি ক'লে ভুল ন'হব। এই গীতসমূহৰ লগতে বন্ধুসকলৰ নিৰন্তৰ উৎসাহে ববক সংগীতৰ প্রতি বাৰুকৈ অনুপ্রাণিত কৰিলে। যৌবন কালছোৱাত এই church choir বোৰৰ জড়িয়তে ববে সংগীতৰ লগত নিজৰ পৰিচয় গাঢ় কৰিলে। ববে পিছলৈ খ্রীষ্টান ধৰ্ম এৰি ৰাষ্টাফাৰিয়ানিজম*(Rastafarianism)*ৰ আদৰ্শৰে নিজৰ জীৱন পৰিচালনা কৰাৰ সংকল্পৰে ধৰ্মান্তৰ হয়। ববে নিজৰ সাংগিতিক জীৱনত এই সিন্ধান্তৰ বাবে বহুবাৰ অবাঞ্চিত পৰিস্থিতিৰো সন্মুখীন হ'ব লগা হয়।

ফেব্রুৱাৰী ১০, ১৯৬৬ চনত ববে এলফাৰিটা এন্ডাৰচনৰ লগত যুগ্ম জীৱনৰ পাতনি মেলে। এলফাৰিটা এন্ডাৰচন ওৰফে ৰিতা ববৰ এবছৰ আগেয়ে পৰিচয় ঘটিছিল। ৰিতা এগৰাকী নাৰ্চৰ লগতে এগৰাকী গায়িকাও আছিল। ৰিতাৰ 'আই-থ্রি' বুলি নিজা এটা বেণ্ড আছিল যিটো পিছলৈ ববৰ বিখ্যাত বেণ্ড 'ৱেইলাৰচ'ৰ বেকআপ বেণ্ড হয়। ববৰ ৰিতাৰ মুঠ চেৰণ, জিগি, চিডিলা, ষ্টিভ
আৰু ডেমিয়েন নামেৰে পাচোটিকৈ সন্তানৰ গৰাকী হয় । এই পাঁচ সহোদৰে ডাঙৰ হৈ 'মেলডী মেকাৰ্চ' বুলি আন এক বেণ্ডৰ জন্ম দিয়ে।

আমেৰিকাত থকা কালছোৱাত ববে তেঁওৰ কেইজনমান বন্ধুৰ লগত একগোট হৈ The Wailers বুলি এটা বেণ্ডৰ জন্ম দিয়ে। বহু সংঘাটময় সময়ৰ পিছত ১৯৭২ চনত Island Recordsয়ে দিয়া এক সুযোগৰ সহযোগত The Wailers য়ে আন্তৰাষ্ট্রিয় খ্যাতি অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হয়। 

১৯৭৭ চনত মুকলি কৰা বব মাৰ্লীৰ "Exodus" নামৰ কেচেটক টাইমচ মেগাজিনে শতিকাৰ শ্রেষ্ঠ গীতৰ** কেচেট বুলি অভিহিত কৰিছিল আৰু বব মাৰ্লীৰ 'One Love' নামৰ গীতটিক BBC য়ে অভিহিত কৰিছিল 'Song of the Millennium.' ১৯৮৪ চনত বব মাৰ্লীৰ সংগীতৰ সংকলন "Legend" মুক্তি পোৱৰ পিছত ইয়াৰ বাৰ্ষিক বিক্রি প্রায় ২,৫০,০০০ লাখ। ববমাৰ্লীৰ সংগীত কেতিয়াও গ্রেমী বঁটাৰে বিভূষিত হোৱা নাই কিন্তু ২০০১ত মোৰণোত্তৰ ভাবে বব মাৰ্লী বিভূষিত হৈছিল গ্রেমীৰ 'The Grammy Lifetime Achievement Award'ৰে। 

বিংশ শতিকাৰ এই মহান শিল্পীজনৰ ১১ মে, ১৯৮১ চনত কেৱল মাত্র ৩৬ বছৰ বয়সত মৃত্যু হয়। ফুটবল খেল এখনত পোৱা ভৰিৰ আঘাট দেখুৱাবলৈ গৈ ধৰা পৰিছিল ববক ইতিমধ্যেই গ্রাস কৰি পেলোৱা মগজু, লিভাৰ আৰু লাং কেঞ্চাৰ। বব মাৰ্লীৰ মৃত্যু হ'লেও তেখেতৰ গীতবোৰ আৰু গীতৰ মাজেৰে ক'ব বিচৰা কথাবোৰ পৃথিবী আৰু মানুহৰ বাবে সদায় প্রাসংগিক হৈ ৰব।




'তেখেতৰ আত্মাই চিৰশান্তি লভক' 



-ৰক্তিম-
২৭ চেপ্তেম্বৰ/১২
বাংগালুৰু

*ৰাষ্টাফাৰিয়ানিজম-১৯৩০ৰ দশকত জামাইকাত গঢ় লোৱা এটা ধৰ্ম। উৎসুকসকলে সবিশেষ এই লিংকত পাব 
http://www.lastchanceministries.com/Rastafarianism.htm

**বব মাৰ্লীৰ কেইটামান শ্রেষ্ঠ গীতৰ তালিকা:

• One Love/People Get Ready
• No Woman, No Cry
• Three Little Birds
• Buffalo Soldier
• Redemption Song
• I Shot The Sheriff
• Stir It Up
• Get Up, Stand Up
• Is This Love
• Jammin'



site reference: 
wiki 

·          BobMarley.com,
·          members.tripod.com
·          www.essortment.com
·          www.lastchanceministries.com/

Wednesday, September 26, 2012

বিশ্ব ইতিহাসৰ চুকে-কোণে (২)/ৰাৱাণ্ডা গণসংহাৰ- এক ইতিহাস কঁপোৱা ৰক্তাক্ত অধ্যায়



১৯৯৪ চন।  ৰাৱাণ্ডা মুঠ জনসংখ্যাৰ মূলতঃ তিনিটা জনগোষ্ঠিত বিভক্ত হৈ আছিল। হুটু (৮৫%), টুটচি (১৪%)আৰু ট্যুা (১%). ১৯৯০ চনত ৰাজনৈতিক ভাবে শক্তিশালী হুটুসকলৰ মাজৰ চৰমপন্থী এচামে টুটচিসকলক পোনপটিয়াকৈ ৰোয়াণ্ডাৰ ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক দূৰবস্তাৰ বাবেজগৰীয়া কৰিলে। টুটচিসকলক চৰকাৰবিৰোধী এটা উগ্রপন্থী গোট Rwandan Patriotic Front (RPF) তলে তলে পোহ পাল দি থকা বুলিও দোষাৰোপ কৰা হ'ল। জনসংযোগী সকলো মাধ্যম আৰু চৰকাৰী শক্তিসমূহৰ ভুল পৰিচালনাৰে তেতিয়াৰ ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানায়ে ১৯৯২ৰ শেষৰ ফাললৈ হুটু আৰু টুটচিৰ মাজৰ শত্রুভাৱৰ ৰেখাডাল সুস্পষ্ট কৰি তুলিলে। ইয়াৰ কাৰণ আন একো নাছিল বৰং বিগত শাসনকালত টুটচি চৰকাৰে হুটু সকলৰ ওপৰত কৰা শোষণৰ পৰিণতিহে আছিল।

৬ এপ্রিল, ১৯৯৪। ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানাকৰাষ্ট্


ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানাক কঢ়িয়াই নিয়া এখন বিমান গুলিবৰ্ষণেৰে কঢ়িয়া ই ভূমিষ্ঠ কৰা হ'ল। ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানা, যি এজন হুটু আছিল, তেখেতৰ নিমিষতে মৃত্যু হ'ল। মূৰ্হুততে বিয়পি পৰিল ৰক্তাক্ত সংঘাটৰ বিভীষিকা। এই যুদ্ধসম পৰিস্থিতিৰআঁৰতে নৈতিকভাবে সবল হুটু সকলৰ চৰমপন্থীসমূহে টুটচিসকলৰ অস্তিত্ব নাইকীয়া কৰি পেলোৱাৰ ভয়ানক পৰিকল্পনা হাতত ল'লে। ৰাজনেতাসকলে পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্রণ কৰাৰ বিপৰীতে সহমত দিলে নৰসংহাৰৰ এটা ইতিহাস কপোঁৱা ঘটনাক।



পৰিকল্পনাক অতি শীঘ্রে বাস্তবৰ শিহঁৰণকাৰী ৰূপ দিয়া হ'ল। টুটচি বুলি সন্দেহ কৰা প্রতিজন লোকক জধেমধে হত্যা কৰা হ'ল নৃশংসভাবে। প্রতিজন টুটচিৰ ঘৰত সোমাই একোটাকৈ পৰিয়ালক পলকতে শেষ কৰি পেলোৱা হ'ল। টুটচিসকল যাতে দেশৰ এৰি পলাব নোৱাৰে তাৰ বাবে দেশৰ পৰা বাহিৰ যাব পৰা প্রতিটো পথ বন্ধ কৰি তাত নিশ্চিদ্রঃ পহৰাৰ ব্যবস্থা কৰা হ'ল। পলাব বিচৰা বহু টুটচিক মাৰি পেলোৱা হ'ল পথৰ ওপৰতে। মহিলাসকলক প্রণালীবদ্ধভাবে আৰু অমানুষিকভাবে ধৰ্ষণ কৰা হ'ল। বহুতক হত্যা কৰা হ'ল গৰ্ভস্থ সন্তানসহ। এইটো ধাৰণা কৰা হয় যে প্রায় ২ লাখ মানুহক এই গণসংহাৰক বাস্তবৰূপ দিয়াৰ বাবে প্রস্তুত কৰা হৈছিল।


৬ এপ্রিল, ১৯৯৪ৰ পিছৰ মাত্র কেইটামান দিনৰ ভিতৰতে পুৰুষ, মহিলা, শিশু সহিতে প্রায় ৮লাখ (৮,০০০,০০) মানুহক শেষ কৰি পেলোৱা হ'ল যি মুঠ টুটচি জনসংখ্যাৰ প্রায় ৭৫ শতাংশ আছিল। এই নৰসংহাৰ ইমান মাৰাত্মক আছিল যে একেসময়তে টুটচি হত্যাৰ বিৰোধ কৰা বহু হাজাৰ হুটু লোককো তেঁওলোকে মানবীয়তা সমৰ্থন কৰা বাবে জাতিদ্রোহী আখ্যা দি নিঃশেষ কৰি

পেলোৱা হৈছিল।




এই নৰমেধ জজ্ঞ সদায় হোৱাৰ দৰে ৰাজনেতা আৰু সমাজৰ এলিট চামৰ এক পৰিকল্পনা আছিল নিজকে ক্ষমতাশালী কৰি ৰখাৰ স্বাৰ্থত। এই অমানবীয় পৰিস্থিতিৰ তেতিয়াহে শাম কাটিছিল যেতিয়া টুটচি উগ্রপন্থী সংগঠন Rwandan Patriotic Front (RPF) য়ে পিছলৈ হুটু সকলক হৰুৱাই তেওলোকৰ শাসক প'ল কাগামেক ৰাষ্ট্রপতিৰ পদত অধিষ্ঠিত কৰাইছিল। এক কথাত সকলো  ৰাৱাণ্ডা বাসীয়ে এই ভয়ানক ঘটনাৰ বাবে দায়ী আৰু বিশ্ব দৰবাৰৰ আনসকলো ক্ষমতাশালী চৰকাৰ আৰু মানুহ এই ঘটনা হৈ যাব দিয়াৰ বাবে চিৰকাল লাজৰ সমভাগী হৈ থাকিব।




বিঃদ্রঃ এই বিষয়ক লৈ ২০০৪ চনত বনোৱা Hotel Rwanda এখন ভাল ছবি আগ্রহীজনে চাব পাৰে।



(ছবিঃ উগাণ্ডাৰ এটা টুটচি শৰণাৰ্থী শিবিৰৰ পৰা টুটচি সকলক বহিষ্কাৰ কৰা সময়ত মৃত সন্তানক হাতত লৈ থকা অবস্থাত এজন পিতৃ।)



চিত্র উৎস: http://worldpoliticsuncovered.wordpress.com

Saturday, September 22, 2012

কুকুৰ



Bird of Prey, Bird of Prey 
Flying high, Flying high 
In the summer sky......

ৰিণিকি ৰিণিকি মৰিচনৰ মাতত গীতটি ভাহি আহিছিল দুপৰ নিশাৰ নিস্তব্ধতা ভেদি। মানসৰ মনটো অলপ সজীৱ হ'ল দুপৰ নিশা এই গীতৰ যাযাবৰী আবেশত। কি কৰিব ? টোপনি কেতিয়াবাই ফাইচিটিকা মাৰিলে চকুৰ পৰা। চিন্তাৰ বিশাল যন্ত্র এটা শুবলৈ ধৰিলেই ঘৰ ঘৰ শব্দ কৰি মগজুৰ ভিতৰত চলিবলৈ আৰম্ভ কৰে। এবাৰ ইফালে, এবাৰ সিফালে বাগৰি সলালেও কামত নাহে। গাৰুটোত মুৰটো থলেই যেন প্রাণ পই উঠে মেচিনটোৱে। গঢ়ি যায় এটাৰ পিছত আন এটা ভয়ানক চিন্তাৰ ফচল।

...মানসে এম.এ পাছ কৰিলে আজি কিছু বছৰ আগেয়ে। প্রাক্-প্রাথমিক, প্রাথমিক, মাধ্যমিক, উচ্চতৰ মাধ্যমিক, স্নাতক,স্নাতকোত্তৰ এডাল বেচ শকত আবত শিক্ষাৰ ৰেখা এডালৰ ওপৰেদি এখোপ এখোপকৈ জুপি জুপি বগাই আহি শিক্ষা সাং কৰিলে সি। কিন্তু কিয় কৰিলে? এটি খোজৰ পিছত আনটো খোজ দিবলৈ ইমান কম সময় আৰু ঠাই আছিল যে অলপ পৰ ৰখি কোনফালে যোৱাটো উচিত তাক ভাবি চাবলৈ সময়ে নাপালে। আজি ২৮ টা বছৰ গ'ল । এতিয়া তাৰ হাতত সময়ে সময়। দিনত সময়, আবেলি সময়, ৰাতি দুপৰলৈকে সময়। 

"বাপেৰৰ টকা কেইটাৰে টেটুলৈকে ভাত গাল গিলিবলৈ লাজ নালাগে? ছঁবি আকি দেখুৱাব আহিছে। কোনে কিনিব তোৰ ছঁবি? ৰং কিনিবলৈ পইছা কেইটা মোক খোজ। গলগ্রহ হবলৈ ইমান পঢ়ালো-শুনালো।"

...ওলাই আহিছিল ঘৰৰ পৰা মানস। অভিমান কৰি নহয়, অলপ নিস্তব্ধতা বিচাৰি। ৰং ভাল পোৱা মানসৰ জীৱনটো ৰং ভালপোৱাৰ বাবেই বগা-ক'লা ছবিৰ লেখীয়া হ'ল। ঘৰৰ পৰা সি বেংগল'ৰ গুচি আহিছিল পোনে পোনে। বন্ধুৰ মূখেৰে শুনিছিল ইয়াত চাকৰি অসমৰ দৰে এক দূৰ্লভ বস্তু নহয়। এটা ক'ল চেণ্টাৰত কাম কৰাৰ সহজতে সুযোগ পাইছিলে মানসে। কম সময়তে সি নিশাচৰ হ'ল। পলকতে তাৰ ৰঙৰে আবৰি থকা জীৱনটো বগা গাড়ীবোৰ আৰু বগা পোচাকী গাড়ীচালকবোৰে সামৰি পেলালে। সি নাম দিলে চহৰখনৰ - "Bangalore- The City of White Cabs"। টোপনি খেদি খেদি চাওতেই বহুদিন পাৰ হ'ল। অলপ ভাল টোপনিৰ চিন্তাই বহুদিনৰ পৰা তাক নিজৰ পৰা আতৰাই ৰাখিছিল। এটা ৰুমৰ কোঠালী, ঘৰত দি থৈ যোৱা ভাতৰ টোপোলা আৰু নিশাৰ ৯ ঘন্টাৰ কৰ্মব্যস্ততাক কেন্দ্র কৰি ঘূৰি থাকিল মানসৰ জীৱন নামৰ চকৰিটো। 

"এখন নামি চহৰ, বিদেশী কম্পেনীত কষ্ট আৰু যোগ্যতাৰে অৰ্জা ধন, ঘৰৰ কিছু দায়িত্ব। বছৰ ১/২ বাৰকৈ ঘৰ গৈ মা-পিতাই, বন্ধু বান্ধবক লগ ধৰো। - সকলোতো স্থিৰ, মেঠমেটিকেলি কৰেক্ট। নাই সকলো স্থিৰ নহয়। মোৰ মনটো কিবা কাৰণত স্থিৰ নহয়। ............কৰবাত কিবা এটা ভুল হৈ আছে যি মোক
অশান্তিত ৰাখিছে। সকলো থাকিও, সকলো কৰিও কিহৰ এই উদং উদং ভাৱ? কিয় কোনো এক অজ্ঞাত অনুভৱে তিলতিলকৈ চেপি-খূন্দি মোক বাৰে বাৰে কিবা এটা সকীয়াই দিব খূজিছে? কিয় অনুভৱ হয় বাৰে বাৰে - মহাকাশত ওপঙি ফুৰা মই যেন এডাল বিশাল শিপাহীন গছ ..." 

.... বাস্তবৰ দুহাত ধৰি ওলমি থকা সময়ে তৰপে তৰপে ৰুকি ৰুকি পেলায় যায় জীৱনৰ মিচা বোৰ। চকামকা পোহৰত পলকতে চকুমুদি আমিবোৰে সেইফালে চাই চকু মেলো যি ফালে পোহৰ স্থিৰ। অত্যাধিক যান্ত্রিকতা আৰু গতানুগতিকতাই মানসৰ জীৱনৰ পৰা কাঢ়ি নিয়া ৰঙবোৰে, মানসৰ ছবিবোৰে লাহে লাহে মানসক বছিকৈ আমণি কৰি আহিব ধৰিলে। অহৰহ নিজৰ পৰা নিজকে লুকুৱাব বিচাৰি
লুকুৱাব নোৱাৰাৰ এক অসঁহনীয় যন্ত্রনাই লাহে লাহে কোঙা কৰি আহিছিল মানসক মানসিক ভাবে। সি প্রায়েই কৈছিল -"অমূল্য বৰুৱাৰ খাবলৈ জীয়াই থকা 'কুকুৰ'টোক হেনো মাৰি পেলোৱাই ভাল কাৰণ তাৰ ভাগৰ খাদ্যভাগ তেতিয়া জীয়াই থাকিবলৈ খোৱা কুকুৰ এটাৰ কামত আহিব।" 

...মানসে চাকৰি বাদ দিলে..আজি এসপ্তাহ আগতে। বাহিৰৰ পৃথিবীখনত তাৰ নিজকে নাঙঠ নাঙঠ অনুভৱ হৈছিল। সি বিচৰা কাপোৰযোৰো যে আনৰ হাতত বিচাৰি নাপালে। তাৰ অকলশৰীয়া কোঠালীতে নিজকে আবদ্ধ কৰি ৰাখিছে কিবা এটাৰ সন্ধানত, আঁকি গৈছে এখনৰ পিছত আনখন কোনেও নুবুজা ছঁবি। তাৰ সময়বোৰ অকস্মাৎ ৰখি গ'ল কিবা এটা বিচাৰি। ঘৰখন, ঘৰখনে স্থিৰ কৰা তাৰ ভবিষ্যত, তাৰ শিক্ষা, তাৰ চাকৰি, তাৰ দায়িত্ব আৰু তাৰ ছঁবিবোৰৰ মাজতে কিবা এটা বিচাৰি আছে আজি কিছুদিনৰ পৰা সি। এটা যঁট আছে কৰবাত। মাৰ পেঁটতে আৰম্ভ হৈ এই মহানগৰৰ যান্ত্রিকতালৈকে বিষাক্ত বৰলৰ জাকৰ দৰে খেদি ফুৰা প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰবোৰ এই যঁট ভাঙিলেই ওলাব। মানস পুৱাৰ পৰা দুপৰ নিশালৈকে এতিয়া উত্তৰৰ সন্ধানত যি উত্তৰৰ অবিহনে সি হয়তো তাৰ কোঠালীৰ বাহিৰলৈ কাহাঁনিও ওলাই আহিব নোৱাৰিব....

..পুৱতি নিশা, মানসৰ চিলিমিলিকৈ অলপ টোপনি আহিছে। দূৰণিৰ হয়তো আন কোনো এক মানসৰ কোঠালীত দূৰু দূৰুকৈ এতিয়াও বাজি আছে গীতটি.....

Bird of Prey,Bird of Prey 
Flying high,Flying high 
Am i going to die ? 

Bird of Prey,Bird of Prey 
Flying high,Flying high 
Take me on your flight.....




-ৰক্তিম-
বাংগালুৰু
২২-চেপ্তেম্বৰ/১২

Saturday, September 1, 2012

ইংৰাজী সংগীত, চুলি আৰু মধ্যবিত্তীয় সংকীৰ্ণতা

এটি তথাকথিত সাংস্কৃতিক পৰিয়ালত মোৰ জন্ম হৈছিল। মোৰ দেউতা গোঁসাই মানুহ আৰু স্বাভাবিকতে এটা অতি ধাৰ্মিক বেকগ্রাউণ্ড। মা আছিলে পণ্ডিত, মন্ত্রী, সমাজসেৱক, মুক্তিযোদ্ধা আদিৰে ভৰপূৰ তেজপুৰৰ এটি ঐতিহ্যমণ্ডিত পৰিয়ালৰ জীয়ৰি। দুয়োটা পৰিয়ালতে সংগীত চৰ্চা হৈছিল যদিও দেউতাৰহত ফালে মানুহবোৰ বহু আগবঢ়া আছিল এই দিশত। কোনো যদি  অঁনাতাৰ শিল্পী,
কোনো দূৰদৰ্শনৰ। কোনোবা যদি কোনো গীতত বিদ্যালয় সপ্তাহত প্রথম হৈছে কোনো হৈছে সদৌ অসম ভিত্তিত। বিহু, হূচৰি অন্যান্য বহু কথা।

মোৰ তেজলৈও  স্বাভাবিকতে আহিল বংশসূত্রে সংগীত প্রীতি। একো ডাঙৰ কথা নহয়। কিন্তু জুই সেইদিনাৰ লাগিছিল যিদিনা যৌথ গোঁসাই পৰিয়ালৰ ডাঙৰ ঘৰটোৰ এটা ৰুমৰ পৰা 'We Didn't Start the fire' নামৰ Grammy Nominated ইংৰাজী গীত এটি বাজি উঠিছিল। নিশ্চয় মোৰ ১৪ গোষ্ঠিত বজা
প্রথম ইংৰাজী গীত আছিল চাগৈ। মই সঠিককৈ জনা নাছিলো আৰু বুজিবও পৰা নাছিলো ভুলটো ক'ত হ'ল। এটা যেন অপৰাধ কৰিলো। বহুদিন বহুতৰ  বহু কথা  শুনিও মই এৰা নাছিলো ইংৰাজী সংগীত শুনিবলৈ। বন্ধুমহলৰ পৰা গ'ম পালো ইংৰাজী গীত শুনা সকলোৰে ঘৰত একেই পৰিস্থিতি।  (১৯৯২-৯৩ চনৰ কথা)


এখন বেলেগ দেশৰ গীত শুনাত বাধা কিয় আৰোপ কৰা হৈছিল সেইটো আজিও মোৰ প্রশ্ন আৰু সেইটো লৈ মই আজিও বহুতৰ লগত যুক্তিযুদ্ধত অনিশ্চা স্বতেও লিপ্ত হ'ব লগা হয়। গীত আৰু সংগীতৰ মাজত বিশাল প্রভেদ আছে। সংগীতৰ বিশাল পৰিধিৰ মাজত গীত  হৈছে এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ মাথো। ঠিক প্রকৃতিৰ সংগীতৰ মাজত 'কুলি'ৰ মাতটোৰ দৰে। সেইদৰেই প্রভেদ আছে গীত  ভালপোৱা আৰু সংগীত
ভালপোৱা মানুহৰ মাজত। ভাষিক সংকীৰ্ণতাৰ সংগীতত কোনো স্থান নাই। ইংৰাজী গীত বা আন বিদেশী গীত বুলিলে অলপ হেয় জ্ঞান কৰাতো কি ধৰণৰ মানসিকতা আৰু ই বিশেষকৈ আমাৰ নিচিনা মধ্যবিত্ত মাজত কিয় ইমান গাঢ় হৈ গঢ় লৈ উঠিছিল তাৰ গ্রহনযোগ্য সঠিক উত্তৰ এটা মই এতিয়ালৈকে পোৱা নাই। লোকৰ গীত মাত  শুনিলে বা লোকৰ গীত মাতৰ লগত চিনাকী হ'লে আমাৰ গীত মাত বোৰ কেনেকৈ  নষ্ট হ'ব? সংগীত সম্প্রীতিৰ  এডাল চিৰযুগমীয়া এনাজৰী। হাজৰখন মিটিং, হাজাৰটা বাতৰিয়ে, হাজাৰ চৰকাৰি পৰিকল্পনাই লৰাব নোৱাৰা মানুহৰ মনবোৰত কেৱল মাত্র গীতৰ এটা কলিয়ে আবেগৰ ঢৌ তুলিব পাৰে। সম্প্রীতিৰ এই  এনাজৰীডালক ভাষাৰ পোছাক পিন্ধাই 'আমাৰবোৰৰ সংস্কৃতি, সিহতবোৰৰ  অপ-সংস্কৃতি' জাতীয় ধাৰণা সৰুতে মগজুত গুজি দিয়াৰ চেষ্টা কৰাতো মোৰ মনত
এতিয়া 'সংস্কৃতিক তালিবানী মনোবৃত্তি' যেন লাগে।

এই সংস্কৃতিক গোড়ামীৰ কাৰণ কি মধ্যবিত্তৰ সকলো ক্ষেত্রতে ঠকা 'Sense of Insecurity'?  আৰু যদি হয় তেনেহ'লে এই ভয় ভাৱ মূল্যহীন কাৰণ এটা জাতিৰ গীত-মাত সংস্কৃতি এখন সময়ৰ লগত গতি, মোৰ সলনি কৰি গৈ থকা নৈৰ দৰে। এইখিনিতে মই এটা কথা কৈ থও যে সংস্কৃতি ৰক্ষা কৰাতো প্রয়োজন কিন্তু তাৰ খাতিৰত ইয়াক চেপা মাৰি বুকুত সাবতি ৰাখিলে ই মৰহি যাব। 

এটা সাধাৰণ অনুভব। যোৱা বছৰ বিহুৰ বতৰত এগৰাকী আমেৰিকান মহিলাই আহি গুৱাহাটিত বিহু মৰা বাতৰিতো চায় বহুতৰে আনন্দত বুকু উথলি উঠিছিল।কৈ গৌৰব অনুভৱ কৰিছিল যে আমেৰিকাতো আমাৰ বিহুৰ নাম আছে। ভাল কথা। এনে গৌৰব আদৰণীয়। প্রশ্ন হৈছিল মই তেনেহ'লে ইংৰাজী গীত এটা গালে এনেবোৰ মানুহে 'গোঁসাইৰ পুতেক লণ্ডনৰ চাহাব ওলাব আহিছে" অথবা " লোকে গীটাৰহে বজায়" আদি ইতিকিং কৰা মন্তব্য কেনেকৈ দিব পাৰিছিলে? "আমাৰটো আদৰিলে ভাল, তেওলোকৰ আদৰিলে অপসংস্কৃতি"।

এই কথাখিনিৰে মই নিজ সংস্কৃতি পাহৰিপাশ্চাত্যৰ 'অন্ধ-অনুকৰণ' কৰা সকলৰ প্রতি কোনো আন্তৰিকতা দেখুওৱা নাই আৰু অন্ধ-অনুকৰণৰ কথাটো আগত ৰাখি এইখিনি কথা পঢ়িলে মোৰ ভাব বুজোটে উজুটি খাব।

মই মোৰ সময়ত মোৰ মনে বিচৰা আৰু আনে বা সমাজে যুক্তিহীন ভাবে নিবিচৰা সকলো কাম যুক্তিৰে প্রমাণ কৰি বুকু ফিণ্ডাই কৰি গৈছিলো। মোৰ চুলি দীঘল বুলি লৈ ঘটা ঘটনাবোৰ বাৰু নকলোৱেই এতিয়া। তথাপিও ক'ব বিচাৰো  মোৰ চুলি তেতিয়াও দীঘল আছিলে আৰু আজিও আছে। কেতিয়াবা খঙতে কোনোবাই কিবা ক'লে কও -

" দুনীয়াত ইমান কথা শিকিব-বুজিব-কৰিব আছে যে চুলিৰ কথা ভাবি
চুলি কাটিবলৈ সময়ে উলিয়াব পৰা নাই। আপোনাৰ হাতত মোৰ চুলিৰ
কথা ভাবি, তাৰ ওপৰত চিন্তা কৰি মোক পৰামৰ্শ দিব পৰাকৈ সময় থকা
দেখি হিংসাই লাগিছে।"

 মই বা মোৰ বন্ধু সকলে ভুগা এই দণ্ডবোৰৰ কিমান অপ্রয়োজনীয় আছিল ভাবিলে বেয়া লাগে। 'জেনেৰচন গেপ' কথাটো নিশ্চয় আহে কিন্তু তাৰ আঁৰত দূৰ্বল চিন্তা আৰু সংকীৰ্ণতাক প্রশ্রয় দিয়াতো হয়তো মুঠেই সমোচিত ন'হব।মনত আন এটা সংস্কৃতিৰ লগত চিনাকী হোৱাৰ হেঁপাহৰ লগতে তাৰ প্রতি 
'গ্রহণযোগ্যতা' নাথাকে তেনেহ'লে ই এটা নিশ্চিতই চিন্তনীয় বিষয়। ভাল আৰু বেয়া উপাদান বিচাৰিলে সকলোতে ওলাব। কিন্তু প্রয়োজন সাপেক্ষে  এটা নতুন সংস্কৃতিৰ লগত অপ্রয়োজনীয় দণ্ডৰ মুখামুখি নোহোৱাকৈ পৰিচয়  হ'ব পৰাকৈ আৰু তাৰ উচিত বাচ বিচাৰ কৰি ভালখিনি আকোৱালি ল'ব
পৰাকৈ এটা পৰিবেশ আজিৰ তাৰিখত অন্ততঃ নিত্যান্তই প্রয়োজনীয়। মই জানো বা মোৰ দৰে বহুতে এইটো ভালকৈ জানে যে ১৫-২০ বছৰ আগতে ইংৰাজী সংগীত শুনাৰ বাবে আমাক ভুল বুলি বুজাবলৈ কোৱা কথাবোৰহে  প্রকৃততে কিমান ভুল আছিল।

শংকৰ দেবৰ বৰগীতৰ 'সা' স্বৰ আৰু বিথোফেনৰ চিম্ফনিৰ 'চি' ন'টতোৰ মাজত কোনো প্রভেদ নাই তেনেক্ষেত্রত ভৌগলিক সীমাৰে সংগীতৰ মহান সত্ত্বাক টুকুৰা টুকুৰ কৰি জ্ঞাতে-অজ্ঞাতে বিদ্বেষ ভাবৰ জন্ম দিয়াতো সংগীতৰ প্রতি কৰা ঘোৰ অন্যায় আৰু ই সদায় অপ্রত্যাশিত।


-ৰক্তিম-
০১ চেপ্তেম্বৰ/১২
বাংগালুৰু

এমিলি


মোৰ এখন অতি প্রিয় ছবি 'এমিলি'-এখন ফ্ৰেন্স ছবি। ছবিখন চালে প্রত্যেকবাৰেই মোৰ মনটো এক অন্য স্তৰলৈ উৰা মাৰে... একপ্রকাৰৰ মনটো ভাল লগা এক নতুন অনুভূতিয়ে বাঁহ লয়. মনৰ অনুভৱ খিনি শব্দৰে গাঁঠি পেলালো..




এমিলি
_____

এমিলি, এমিলি, এমিলি....
নাযাবাচোন তুমি জগৰ ধৰি
তুমি আছা কাৰণে আমিবোৰ আছো
তুমি আছা কাৰণে
আজিও আছে "ভালবোৰ" পৃথিবীত
উজ্জ্বল দুচকুৰে পোহৰ চটিয়াই।

অ, মই জানো তুমি কি ভালপোৱা।
মই জানো তুমি কেনেদৰে বিচাৰি লোৱা আনন্দ
জীৱনৰ সৰু সৰু বস্তুবোৰৰ,
সৰু সৰু ঘটনাবোৰৰ মাজত।

মই দেখিছিলো কি দৰে তোমাৰ 'মা' হেৰাই গৈছিল।
গুচি গৈছিল দেউতা, তোমাক এৰি।

তোমাৰ কল্পনাৰ ডেইকাৰে পাৰ কৰা
তোমাৰ শৈশৱৰ খিলখিলাই থকা হাঁহিবোৰে
জানো তোমাক বুজিব দিলে নিঃসংগতা কি ?

আৰু বাঢ়ি অহা তোমাৰ দুষ্টামিবোৰ ?
তুমি কৰা নিশাৰ এন্ধাৰত চহৰখনত হোৱা
আদিম প্রেমৰ হিচাপবোৰ...
মই বুজি পাও তাৰ মাজতো তুমি
বিচৰা লোৱা দুষ্টামিৰে ভৰা আনন্দৰ আমেজ।

অহৰহ একেখন ছবি আঁকি থকা
'গ্লাচমেনে' তোমাক
আমণি দিছিল নেকি?

'মন্টমাৰটেৰ' তোমাৰ বন্ধুৱে কিন্তু তোমাক
কাহানিও পাহৰিব নোৱাৰিব।
তুমি যে 'প্রেম' উপহাৰ দিছিলা তাইক এমিলি।
বাথৰুমৰ কঁপি উঠা দুৱাৰখন দেখি তুমি যে
তৃপ্তিৰ হাঁহি মাৰিছিলা, জানিছিলা তাৰসপ্তকত বাজি উঠা
মিলনৰ গান কিমান মধুৰ।

এমিলি, তুমি মোৰ আদৰ্শ
তুমি ছটিয়াই দিয়া সুখৰ
বৰষুণজাকত তিতি থকা মানুহবোৰ
দেখিলে মোৰ ক'ব মন যায়-
" এমিলি, মোৰ বুকুটো গুজি
দিয়া বৰষুণজাকৰ সৰু সৰু কণাবোৰ
এটা এটাকৈ।
মোকো শিকাই দিয়া তুমি
আনৰ বাবে গাই জীয়াই থকা গানৰ মিঠা সুৰ
এমিলি, মোকো বীলিন কৰি দিয়া তোমাৰ সত্ত্বাৰ বিশালতাত"

এমিলি, এমিলি, এমিলি....
নাযাবাচোন তুমি জগৰ ধৰি
নিন' আহিছে ছোৱা তোমাক বিচাৰি...




-ৰক্তিম-
০১ চেপ্তেম্বৰ/১২
বাংগালুৰু

Wednesday, August 29, 2012

অলপ জৰুৰী কথা...


বৰ্তমান সময়ত এচামে ঘটনাবোৰক সাম্প্রদায়িক ৰূপ দিবলৈ উঠি পৰি লাগিছে। যিটোত এতিয়া লাহে লাহে দুষ্ট চক্রটো সফল হৈ অহা পৰিলক্ষিত হৈছে। আমি শিক্ষিতবোৰ সেইবোৰ মানুহৰ উচতনিত জ্ঞাতে বা অজ্ঞাতসাৰে যদি ইনপ্ফুয়েন্স হঁও তেনেহ'লে সময়বোৰ বেয়াৰ পৰা অধিক বেয়ালৈ যাব। এনে পৰিস্থিতিত নেতাৰ বা টিভিৰ সষ্টিয়া কথা কিছুমান আঁওকাণ কৰি সমস্যাবোৰৰ মূল কাৰণ বিচাৰিবলৈ যত্ন কৰাটো জানো উচিত ন'হব ? 
আমিবোৰ যদি সম্প্রদায়, ধৰ্ম এইবোৰত লাগি থাকো কেনেকৈ হ'ব। বাকী বিশ্ব হিন্দু পৰিষদ বা আমচুৰ সাম্প্রদায়িক দৃষ্টিভংগীৰ বিষয়ে কোনেও আগবাঢ়ি বা পিছহুহুকি একো ক'বৰ প্রয়োজন নাই। তেওলোকৰ নিজ নিজ কামে তেখেতসকলৰ স্থিতি আৰু মনোভাৱ ইতিমধ্যেই স্পষ্ট কৰি থৈছে। কোনোবাই ব্যক্তিগত স্বাৰ্থত বিচাৰিছে আমি ঘটনাভোৰ ধৰ্মীয় মনোভাবেৰে লৈ উগ্র হৈ পৰি ভুল কৰি পেলোৱাতো গতিকে সেইটো কৰাতো উচিত নে অনুচিত সেইটোৰ বিষয়ে বিজ্ঞসকলক মোৰ বোধেৰে বেলেগে কোৱাৰ প্রয়োজন নাই...বাকী ধমনিৰপেক্ষতাৰ সংজ্ঞা- 'উগ্রতাৰে নিজৰ ধৰ্মৰ সমৰ্থন বা আনৰ ধৰ্মৰ সমালোচনা নহয়, নহয় ই এক ধৰ্ম নিৰপেক্ষতাৰ সীমাবদ্ধতাও।' 

মোৰ বোধেৰে সংবিধানত কোৱাৰ দৰে আমিবোৰে সঁচা বা ক্লিনিকেলি ধৰ্ম নিৰপেক্ষতাৰ অৰ্থ বুজি পোৱা হয় ভাৰতত কোনোকালে সাম্প্রদায়িক সংঘাট ন'হল হয়। সাম্প্রদয়িক বীজ আমাৰ গাটো আছে। কিছুমানৰ জ্ঞাতে, কিছুমানৰ অজ্ঞাতে সেয়েহে কাৰোবৰ উচতনিত সহজতে উঠলি উঠি উগ্র ধৰ্মীয় চিন্তাৰে প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰ বিচাৰি, মাতি আনো নিজৰে বিপদ৳

Thursday, August 23, 2012

বাউল সংগীত


আমৰ সকলোৰে এক চিনাকী লোক সংগীত - বাউল সংগীত। বিশ্ব দৰবাৰত বাংলা সংগীতৰ এক বিশেষ স্থান আছে। বাংলা সংগীতৰ সৌষ্ঠব গাঢ় কৰাত বাংলা লোক সংগীত 'বাউলে' এক বিশেষ ভূমিকা 
গ্রহণ কৰিছে। বাউল সংগীতৰ গঠন, গোৱাৰ শৈলী, গায়কৰ পোছাক আৰু বাদ্যযন্ত্রই বাউল সংগীতক অতি মনোমোহা কৰি তোলে। এই গীতৰ সুৰ আৰু কথাই প্রতিজন সংগীত প্রিয় মানুহকে মন্ত্রমুগ্ধ কৰে। বাউল সংগীত শিল্পী সকল জীবিকাৰ বাবে সম্পূৰ্ণৰূপে বাউল সংগীত পৰিবেশন কৰি অৰ্জা ধনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। ২০০৫ চনত ইউনেস্কই বাউল সংগীতক 'Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity' বুলি ঘোষণা কৰে।

বাউল সংগীত অতি উচ্চমানৰ আদৰ্শ আৰু ভক্তিভাবেৰে সমৃদ্ধ। বাউল সংগীতত বিভিন্ন ধৰ্মত উল্লেখ কৰা ধৰণে ভগবানক কোনো বিশেৰ নামেৰে নামাকৰণ কৰা নহয়। এই সংগীতত কেৱল সকলোৰে উৰ্দ্ধত থকা জনক নিস্বাৰ্থভাবে মন্থন কৰা হয়। বাউল সংগীতৰ দৰ্শন মতে ভগবন্তক বিচাৰি হাবাথুৰি খোৱাৰ কোনো প্রয়োজন নাই। ভগবন্ত সকলোৰে মাজতে বৰ্তমান।
ভক্তি ভাবেৰে বিচাৰিলে ভগবন্তক সকলোৱে নিজৰ মাজতে বিচাৰি পাব। 

বাউল সংগীতত ব্যবহাৰ কৰা বাদ্যযন্ত্রসমূহ স্বাভাবিতেই থলুৱা। মূল বাদ্যযন্ত্রসমূহ হ'ল একতাৰা, দোটোৰা, ডুগী, ঢোল,আনন্দ লহৰী বা গোবগোবী আৰু খোল। আন আন বাদ্যযন্ত্রসমূহৰ ভিতৰত কৰতাল, মন্দিৰা আৰু বাঁহি ব্যবহাৰ হয় বাউল সংগীতত। ৰবীন্দ্র সংগীতত বাউল সংগীতৰ প্রভাব সুস্পষ্ট। কবিগুৰুৰ বাউল সংগীতৰ প্রতি ঠকা ভক্তি আৰু প্রশংসাই বাউল সংগীতক এক অনন্য আসন দিছিল। বাউলসকল একেধাৰে কবি, সংগীতকাৰ, নৃত্যশিল্পী, অভিনেতা আৰু তেওলোকৰ একমাত্র উদেশ্য ভক্তিৰ মাৰ্গেৰে আনন্দ দিয়া।

লালন ফকিৰক সৰ্বকালৰ শ্রেষ্ঠ বাউল শিল্পী বুলি গণ্য কৰা হয়। সকলো বাউল শিল্পীৰ বাবে তেখেত গুৰু সদৃশ। বাউল শিল্পী পূৰ্ণ দাস বাউলক ভৰতৰ 'বব ডায়লন' বুলি জনা যায়। পূৰ্ণ দাস বাউলে প্রাশ্চত্যৰ দেশসমূহত বাউল সংগীতক জনপ্রিয় কৰাৰ প্রয়াসেৰে ১৯৬৫ চনত ৮ মাহৰ বাবে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্র ভ্রমণ কৰিছিল। সেই কালছোৱাত তেঁও লগত আছিল বব ডাইলন,
জন বীজ, প'ল ৰবচন আদি দৰে মহান শিল্পী। শেহতীয়াকৈ ফ্রান্সত হোৱা বিশ্ব সংগীত সমাৰোহলৈ বাউল সংগীত পৰিবেশন কৰিবলৈ 'বাউল বিশ্ব' গ্রুপ নিমন্ত্রিত হোৱাতো নিশ্চিতই ভাৰতবাসীৰ বাবে এক গৌৰবৰ বিষয়। 


-ৰক্তিম-
২১ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু

Tuesday, August 21, 2012

বিশ্ব ইতিহাসৰ চুকে-কোণে (১)/ ইৰ্মা গ্রিচ- দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ এটি অখ্যাত কাহিনী


“Holocaust Studies” (নৰমেধ/ধ্বংসমূলক/ধ্বংসলীলা অধ্যয়ন” )ৰ বিষয়ে এনেই কিছু পঢ়া শুনা কৰি থাকো মাজে সময়ে। বিষয়টোৰ ওপৰত মোৰ কিবা এটা আসক্তি আছে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ৰ কিছু অমানবীয় ঘটনাই এই বিষয়টোৰ এক বিশেষ অংশ সামৰি আছে। লগতে সামৰি আছে ইতিহাসে প্রায় পাহৰি পেলোৱা কিছুমান বৰ্বৰ চৰিত্রৰ নাম। 


দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত হিটলাৰ বাহিনীত ঠকা এনে এটা অখ্যাত নাৰী চৰিত্রৰ নাম হ'ল- 'ইৰ্মা গ্রিচ'। নিবলৈহতোশুনিবলৈ হয়তো এটা সাধাৰণ এটাশুনিবলৈ শুনিবলৈ হয়তো এটা সাধাৰণজাৰ্মান নাম কিন্তু এই নামৰ গৰাকী আছিল দ্বীতিয় বিশ্বযুদ্ধৰ নাজী যুদ্ধঅপৰাধী সকলৰ ভিতৰৰ এগৰাকী দুৰ্দান্ত অপৰাধী যাক শত্রু সৈন্যই ফাঁচী দি হত্যা কৰিছিল। 'ইৰ্মা গ্রিচ' অতি কম সংখ্যক মহিলাৰ ভিতৰত আছিল যি দ্বীতিয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত হিটলাৰৰ 'কনচেনট্রেন কেম্প'ট নিযুক্তি পাইছিল। বৃটিচ শাসনৰ অধীনত বিংশ শতিকাত ফাঁচী দিয়া নাজীসকলৰ ভিতৰত এই গৰাকী মহিলাই কনিষ্ঠতম আছিল। ফাঁচী কাঁঠত ওলমা কনচেনট্রেন কেম্পৰ গাৰ্ড সকলৰ মাজতো আছিল ইৰ্মা সবাতোকৈ সৰু। 



১৯২৩ চনৰ, ০৭ অক্টোবৰত এটি কৃষক পৰিয়ালত ইৰ্মাৰ জন্ম হৈছিল। ইৰ্মাৰ শৈশব আছিল সাধাৰণ আৰু স্বভাবত আছিল অতি শান্ত। ১৫ বছৰ বয়সত ইৰ্মাই বিদ্যালয় এৰিছিল আৰু কৰ্ম জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল।


ইৰ্মাক হিটলাৰৰ নাজী প্রশাসনে নাজী যুব গোটত অৰ্ন্তভূক্ত হবলৈ বাধ্য ৰিছিল। পিছলৈ ইৰ্মাক ৰবেনচব্রুক(Ravensbruck)লৈ মহিলা এচ এচ গাৰ্ডৰ প্রশিক্ষণৰ বাবে প্রেৰণ কৰে। ইয়াতে ইৰ্মাই কেম্প গাৰ্ড ৰূপে প্রথম নিযুক্তি পায়। ১৯৪৩ চনত ইৰ্মাক অ'ছউইজ(Auschwitz)লৈ পঠিওৱা হয়। পিছলৈ অ'ছউইজত ইৰ্মা মহিলা কেম্প গাৰ্ডৰ সকলৰ দ্বীতিয় শ্রষ্ঠ পদবী 'senior SS-supervisor'লৈ উন্নীত হৈছিল। অচয়ুইচত ইৰ্মাই প্রায় ৩০,০০০ মহিলা বন্দীক শাসন কৰিছিল।


বন্দীকলৰ লগত কৰা ইৰ্মাৰ বৰ্বতা অবৰ্ণনীয়। ইৰ্মাৰ সহকৰ্মীসকলে এই বিষয়ে যথেষ্ট তথ্য দাঙি ধৰিছিল। মন গলেই হত্যা, যৌন উৎপীড়ন,বন্দীসকলৰ ওপৰত ভোকাতুৰ কুকুৰ এৰি দিয়াবোৰ নৈমত্তিক ঘটনা আছিল। বন্দীসকলক শাৰীৰিক আৰু মানসিক যন্ত্রনা দিয়াত ইৰ্মা পাকৈত আছিল আৰু শীতল মস্তিকৰে বন্দী হত্যা কৰি পৈশাচিক আনন্দ লভিছিল। বন্দীসকলক অত্যাচাৰ কৰাত যাতে কোনো ক্রুটি নহয় তাৰ বাবে সদায় কৰ্মৰত সময়ছোৱাত পিন্ধিছিল এযোৰ গধুৰ বুট জোতা, হাতত ৰাখিছিল চাবুক আৰু পিষ্টল। বহু বন্দীক কেৱল চাবুকেৰে কোবাই হত্যা কৰিছিল ইৰ্মাই। 


ইৰ্মাই দিনে গড়ে ৩০ জনকৈ বন্দীক হত্যা কৰা বুলি ধাৰণা কৰা হৈছিল। ১৯৪৫ চনত ইৰ্মাক বাৰজেন-বেলচেন-(Bergen-Belsen) কেম্পলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়। বাৰজেন-বেলচেন যেতিয়া স্বাধীন হৈছিল তেতিয়া ইৰ্মাৰ ঘৰত পোৱা গৈছিল মানুহৰ ছালেৰে বনোৱা কেইবাপদো সামগ্রী। ইৰ্মাই বন্দীসকলক মানুহ বুলি গণ্য নকৰিছিল। এই মনোবৃত্তিয়ে পাশবিকতাক উদগণি যোগাইছিল। কোৱা হয় নাজী চৰকাৰে ইৰ্মাক সকলো শাৰীৰিক আৰু মানসিক সুখৰ পৰা আঁতৰত ৰাখি ১৯ বছৰৰ কম বয়সতে অত্যাধিক ক্ষমতা ন্যস্ত কৰাৰ বাবেই 'ইৰ্মা গ্রিচ' এক ভয়ানক নৰখাদকৈ পৰ্য্যবেশিত হৈছিল।


ইৰ্মাই অতি সাহসেৰে মৃত্যুৰ সন্মুখীন হৈছিল। নিজকে 'শ্বহীদ' বুলি গণ্য কৰিছিল। জাৰ্মানীৰ পৰাজয়ৰ পিছত মৃত্যুৰ সত্যই ইৰ্মাক বিহ্বল কৰিব পৰা নাছিল। মোকৰ্দমাৰ সময়ত নিজৰ সপক্ষে মাত্র এষাৰ কথাই কৈছিল ইৰ্মাই-


"হিমলাৰ এই সলোবোৰৰ বাবে দায়ী। তথাপি মই ভাবো মোৰ ওপৰৰ বিষয়া সকলতকৈ মোৰ দোষ কোনো গুণে কম নহয়"।


ডিচেম্বৰ ১৩, ১৯৪৫ ত এই গৰাকী দ্বিতীয়  বিশ্বযুদ্ধৰ অখ্যাত চৰিত্রক বৃটিচ চৰকাৰে মৃত্যু দণ্ডৰে দণ্ডিত কৰে।



-ৰক্তিম-
২১ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু

Sunday, August 12, 2012

'মনৰ বাতৰিবোৰ' - জয়ন্ত হাজৰিকাৰ গীত



ৰাণা দাৰ 'মনৰ বাতৰিবোৰ' গীতটি গীটাৰেৰে 'Country Song' ৰ পৰশ দি নতুনকৈ সঁজাই গোৱাৰ মৰসাঁহ কৰিলো....ক্রুটি মাৰ্জনা কৰিব ......

কন্ঠ/সংগীত/গীটাৰ- ৰক্তিম
শব্দযন্ত্র্রী- হৃদয়
ষ্টুডিয়- প্রণবাচ ষ্টুডিয়, বেংগালুৰু 


https://www.facebook.com/groups/axomiyakothabotora/permalink/424818220904013/?ref=notif&notif_t=like

Sunday, August 5, 2012

'চিলনী'-পাঠ/ৰক্তিম




মোৰ 'চিলনী' বুলি লেখাটি পাঠ কৰিলো। লেখাটিৰ তাগিদাত ছবিখন আঁকিলো।


'চিলনী'
_____


কোনোবাফালৰ পৰা চিলনী জনী সদাই আহি মোৰ কাষতে পৰেহি।
ফাগুনৰ বতাহৰ লগত যুঁজি যুঁজি দুয়ো নিসংগতাৰ এপিয়লা পি যাও
সদায়। তাই ঈশান মুখী হৈ পুণৰ উৰা মাৰে বৃহৎ দুপাখি মেলি,
নিসংগতাৰ সংগত তৃপ্ত হৈ। মই বাট বুলো ঊশানলৈ স্থিৰ দৃষ্টিৰে।

ব্যস্ততাৰ অসহনীয় কোলাহলত কিষ্টি কিষ্টি কৈ হেৰুৱা দিনবোৰৰ
প্রতিবিম্ব ডুব যায় শুকাণ পাতবোৰৰ মাজত 'খচখচ' শব্দ কৰি।
চিনাকী গানবোৰ পুৰণা তেজখিনিত পুণৰ ডুবাই লওঁ নিশা দুপৰলৈ।
ৰঙা পিয়লাত জিলিকি উঠা কাৰোবাৰ এটি অচিন কলিজা।

ডাৱৰৰ ওপৰৰ পৰা দেখা পৃথিৱীখন সহজ, সৰু, ধুনীয়া। থিক যেন
এটা জিয়া পুতলা। কিয় জানো তাই সদায় পৰেহি মোৰ কাষত
নীলা-নীলা দুচকুলৈ? কিয় টোপনিক ফাঁকি দি আঁকি যায় ৰাতিৰ
আকাশত এটাৰ পাছত আন এটা ৰহস্যময় বৃত্ত। আবেলিটো ধৰি
ৰাখিব পৰা হয়, ধৰি ৰাখিলো হয় সময়ৰ মুঠিৰে।

মৰমৰ কাঁইটডাল মাটিত পুতিলো। দু-ভৰি তিয়ালো তপত বালিত।
মাটিৰ তলেদি যোৱা নীলা নৈ-ত ডুব মাৰিলো, 'কুলুকুলু' শব্দৰ
মায়াভেদি। নিস্তব্ধতাৰ উঠ দুটাক একো গম নিদিলো।

দিগন্ত চুব নোৱাৰি। দিগন্তৰ বিশালতা অনুভৱৰ এক মিঠা সংজ্ঞা।
আজুৰি আনি গাঁথি দিবা তোমাৰ মন এই সংজ্ঞাত। জিৰজিৰকৈ
সৰি পৰিব ডাৱৰৰ শুভ্র টুকুৰাবোৰ তোমাৰ মনৰ দুৱাৰদলিত।

দুদিন হ'ল উদং-উদং মন। বৰফ লগা পাখি এটি উৰি উৰি আহি
মোৰ কাষতে পৰিলহি। তাই অহা বাটত বৰফে বান্ধিলে মায়াবি গড়।
মই আগুৱালো..ঈশানলৈ....

Category:

Tags:

Licence:

Standard YouTube Licence

Saturday, August 4, 2012

চিলনী...


কোনোবাফালৰ পৰা চিলনী জনী সদাই আহি মোৰ কাষতে পৰেহি।
ফাগুনৰ বতাহৰ লগত যুঁজি যুঁজি দুয়ো নিসংগতাৰ এপিয়লা পি যাও
সদায়। তাই ঈশান মুখী হৈ পুণৰ উৰা মাৰে বৃহৎ দুপাখি মেলি,
নিসংগতাৰ সংগত তৃপ্ত হৈ। মই বাট বুলো ঊশানলৈ স্থিৰ দৃষ্টিৰে।

ব্যস্ততাৰ অসহনীয় কোলাহলত কিষ্টি কিষ্টি কৈ হেৰুৱা দিনবোৰৰ
প্রতিবিম্ব ডুব যায় শুকাণ পাতবোৰৰ মাজত 'খচখচ' শব্দ কৰি।
চিনাকী গানবোৰ পুৰণা তেজখিনিত পুণৰ ডুবাই লওঁ নিশা দুপৰলৈ।
ৰঙা পিয়লাত জিলিকি উঠা কাৰোবাৰ এটি অচিন কলিজা।

ডাৱৰৰ ওপৰৰ পৰা দেখা পৃথিৱীখন সহজ, সৰু, ধুনীয়া। থিক যেন
এটা জিয়া পুতলা। কিয় জানো তাই সদায় পৰেহি মোৰ কাষত
নীলা-নীলা দুচকুলৈ? কিয় টোপনিক ফাঁকি দি আঁকি যায় ৰাতিৰ
আকাশত এটাৰ পাছত আন এটা ৰহস্যময় বৃত্ত। আবেলিটো ধৰি
ৰাখিব পৰা হয়, ধৰি ৰাখিলো হয় সময়ৰ মুঠিৰে।

মৰমৰ কাঁইটডাল মাটিত পুতিলো। দু-ভৰি তিয়ালো তপত বালিত।
মাটিৰ তলেদি যোৱা নীলা নৈ-ত ডুব মাৰিলো, 'কুলুকুলু' শব্দৰ
মায়াভেদি। নিস্তব্ধতাৰ উঠ দুটাক একো গম নিদিলো।

দিগন্ত চুব নোৱাৰি। দিগন্তৰ বিশালতা অনুভৱৰ এক মিঠা সংজ্ঞা।
আজুৰি আনি গাঁথি দিবা তোমাৰ মন এই সংজ্ঞাত। জিৰজিৰকৈ
সৰি পৰিব ডাৱৰৰ শুভ্র টুকুৰাবোৰ তোমাৰ মনৰ দুৱাৰদলিত।

দুদিন হ'ল উদং-উদং মন। বৰফ লগা পাখি এটি উৰি উৰি আহি
মোৰ কাষতে পৰিলহি। তাই অহা বাটত বৰফে বান্ধিলে মায়াবি গড়।
মই আগুৱালো..ঈশানলৈ..


-ৰক্তিম-
০৪ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু

Friday, August 3, 2012

শৃংখল

কথাবোৰ বুজি থাকোতেই সময়বোৰ পাৰ হ'ল। সৌ সিদিনা যেন প্রথম স্কুললৈ গৈছিলো কান্দি কান্দি। 'এইটো কৰিবি, এইটো নকৰিবি' বুলি মা-পিতাইৰ নানান 
বুজনি শিকনিৰে ভৰি থকা এটি কণমানি মগজু। পলকতে প্রথম দিনৰ ভয় পৰিবৰ্তন
হয় দুষ্টামিলৈ। চকুৰ চকুপানী সলনি হয় কাণৰ কাষেদি বৈ অহা ঘামৰ টোপাললৈ।

বয়স বাঢ়ে। কিতাপবোৰো বাঢ়ে। কিতাপবোৰৰ নতুন নতুন পৃষ্ঠাবোৰৰ মাজত বুজা-নুবুজাৰ খেলিমেলিত উজুতি খাই বাঢ়ি আহে দিনবোৰ। অলপ বহল হয় পৃথিবীখন। বহুত কথা নিজেই শিকীব পৰা হঁও। মা-দেউতাহতে কোৱা ভাল-বেয়াবোৰৰ বহু পৰিমানে বিচাৰ কৰিব পৰা হঁও। সমানে বাঢ়ে মনে মনে খেলিবলৈ গৈ আৰু পঢ়া টেবুলত বহিয়েই টোপনি মাৰি ঔ-কিল খোৱাৰ দৃশ্য। প্রতিটো দিনতে গম নোপোৱাকৈ সাঁচি আহো অলেখ সৰু বৰ অভিজ্ঞতাৰ অনুভৱ। অমূল্য অনুভৱ।

শিকিয়ে আছো। 'Life is all about learning'। মৃত্যুৰ অনুভৱলৈকে আমাৰ শেষ শিকা। বয়সৰ সৈতে অনুভৱবোৰ হয়তো সেয়ে সলনি হয় অহৰহ। শৈশৱৰ চঞ্চলতা, আৱেগময় যৌৱন, বাৰ্দ্ধক্যৰ গাম্ভীৰ্য্যতা- এই সকলোবোৰ জীৱন পাঠৰ একোটা
একোটা সুসংগঠিত অধ্যায়।

"আপোনাৰ ল'ৰা ডাঙৰ হ'ল কলেজ পালেগৈ।"- লাগিল খেলিমেলি তাতেই। মাটি কোমল।কি আকাৰত বান্ধ খাব সি বা তাই। ঘৰৰ কাষৰ এটা ঘটনা-

নৱম শ্রেণীৰ পুত্র সন্তানে তামোল কটা কটাৰি খন দেউতাকৰ ডিঙিত লগাই সুধিছে-

"দেউতা জান দিবি নে বাইক দিবি?"

-ঘটনাটো জানি কি প্রতিক্রয়া কৰিম বুজি নাপালো। ঘটনাৰ কাৰণ বিচাৰোটে মগজুত অত্যাধিক ক্রিয়া-প্রতিক্রিয়া হোৱাত কথাটোৰ বিষয়ে চিন্তা সাময়িকভাবে বন্ধ ৰাখিলো। ল'ৰাটোৰ, মা-দেউতাক নে সময় অথবা গোলকীয় সমাজ কাৰ দোষ বিচাৰ কৰিবলৈ ইতিমধ্যে যেন দেৰি হ'ল।

সন্তান ডাঙৰ হৈ অহাৰ লগে লগে হোৱা আনন্দৰ লগতে বান্ধ খাই থকা এৰাব নোৱাৰা চিন্তাবোৰৰ সৈতে আমাৰ মা-দেউতাবোৰ। তাতে কলেজ গৈয়ে যদি নিজৰ সন্তান কাৰোবাৰ প্রেমত পৰিছে বুলি গ'ম পায় তেতিয়া চিন্তাবোৰ নানান দুঃচিন্তাৰ সমষ্টি হয়। যৌৱনৰ ধুমুহাই আৰু আত্মবিশ্বাসে আনহাতে সন্তানৰ মনত সদায় এই অনুভৱ আনি দিয়ে যে "আমি যি কৰিছো সেইোৱে শুদ্ধ"। 



এখন কোনোপক্ষই হাৰ মানিব নিবিচৰা এনে শীতল যুদ্ধ বহুতৰ ঘৰতে চলে। এনেযুঁজৰ সঠিক পৰিণতি সময়ৰ হাতত থাকে। সময়ত যেতিয়া 'ভাল লগা' আৰু 'ভাল পোৱাৰ' বিশাল প্রভেদ চকুৰ আগত নিজে আহি ধৰা দিয়েহি কথাবোৰ আকৌ সহজ হৈ যায় যেন একো হোৱাই নাছিল। এক অদ্ভুত কেমেষ্ট্রিয়ে সদায় ক্রিয়া কৰি আহিছে আমাৰ সম্বন্ধ আৰু মৰমবোৰৰ মাজত। জীৱনৰ এনে একোটা সোণালী সন্ধিক্ষণৰ তিঁতা-মিঠা অনুভৱ আৰু অভিজ্ঞতাবোৰে কৰি তুলে জীৱন উপভোগ্য।

সময় প্রতি পলকতে দূৰন্ত গতিত উৰা মাৰে । চাই থাকোতেই এখন ঘৰৰ ভিতৰতে বাঁহ লয় আন এখন ঘৰে। চকুৰ আগতে নিজৰ সন্তানৰ কোলাত আন এটি সন্তান। কিমান শৃংখলাবদ্ধ সময়ৰ নিয়ম শিকাৰ নিয়ম। কিমান শৃংখলাবদ্ধ সময়ৰ দায়িত্ব পৰ্য্যাবেশনৰ শৃংখল। মা-দেউতাৰ প্রম'শ্যন হয় ককা-আইটালৈ। নষ্টালিয়াৰ এখন সেউজ পাহাৰত বাস কৰিব আৰাম্ভ কৰে মা-দেউতাই, পাতিবলৈ আৰাম্ভ কৰে গোটেই জীৱনজোৰা এসাগৰ কথা।

কথাৰ প্রথমেই হয়তো মা- দেউতাই আত্ম তৃপ্তিৰে কৈ হাঁহে-

"চোৱ।চোন, সৌ সিদিনা কান্দি কান্দি স্কুললৈ যোৱা আমাৰ কণমানিটোৰ দুহাতত
আজি আমাৰ কণমানিটোৰ কণমানিটো ......।"

-ৰক্তিম-
০৩ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু