Showing posts with label Jayanta Hazarika. Show all posts
Showing posts with label Jayanta Hazarika. Show all posts

Saturday, December 8, 2012

অদৃশ্য লাভাবোৰ....



"……..পৃথিবীৰ ইতিহাসত আটাইতকৈ ভয়ানক আগ্নেয়গিৰীটোৰ উদ্গীৰণ হৈছিল ইণ্ডনেছীয়াৰ চুম্বাৱা দ্বীপত ১৮১৫ চনত। এই উদ্গীৰণ প্রাণ হেৰুৱাইছিলে প্রায় ১ লক্ষাধিক মানুহে।….

ডিচক'ভাৰী চেনেলৰ নৃতত্ত্ব বিষয়ক অনুষ্ঠানটিৰ পৰা ভাঁহি অহা কথাখিনি কিয় জানো ভাল নালাগিল। গাঢ়, উত্তপ্ত লাভা বৈ অহা ৰঙা চিকমিকয়া ছবিবোৰে নিশাৰ শান্ত অথচ ৰহস্যময় পৃথিৱীখনক আৰু ভয় লগা কৰি তুলিলে। কিবা এক বুজাব নোৱাৰা অস্বস্তিয়ে মনটো আগুৰি ধৰিলে। মন ভাল লগা বাতৰি এটা চাবলৈ বুলি ৰিমট কণ্ট্রলৰ বটনত ক্রমাৎ হেঁচা পৰিল।

“…নদীবান্ধৰ বিৰোধীতা কালিৰ পৰা অনিৰ্দিষ্ট কাললৈ বিৰোধীৰ অনশনৰ ঘোষণা…”

“ইজিপ্তৰ হিসাত্মক ঘটনাত ৭ জন নিহত…”

“…আৰ্ন্তজাতিক ক্রিকেটৰ পৰা আজি ৰিকি পণ্টিঙে সন্যাস গ্রহণ কৰে। পণ্টিঙে কয়…..”

“…ওৰাংত আজি আৰু এটা খৰ্গহীন গড়ৰ মৃতদেহ উদ্ধাৰ।..”

….অসহ্য। অলপ আগেয়ে দেখা লাভাৰ সাগৰখন যেন বুকুত গমগমাই উঠিল বাতৰিবোৰ দেখি। কৰবাত ফাট মেলা টোপনীৰ উভতি অহা বাটচোৱা ধোঁৱাময় কৰাৰ উদ্দেশ্যে চিনাকী নেভি কাটৰ পেকেটটোৰ পৰা এটা চিগাৰেট উলিয়াই জ্বলাই ল’লে নিশান্তই। নিশান্তৰ অশান্ত মনৰ লগৰী- নেভিকাট। শনিবাৰৰ নিশা দুপৰলৈকে ৰিমৰ্টৰ বটন টিপি থকা অভ্যাসটো এৰিম বুলি প্রতিটো সোমবাৰেতে পণ কৰা হয় কিন্তু কেতিয়াও হাতে কামে কামটো সফল নহয় ঠিক তাৰ “কালিৰ পৰা আৰু চিগাৰেট নাখাও” লেখীয়া কথাটোৰ দৰে। অকলে ঠকা মানুহ এটাৰ মনত অহৰহ বহু কথাই বাঁহ লবলৈ সুযোগ পায়। ভাল-বেয়া, আস্তিক-নাস্তিক,শুদ্ধ-নষ্ট সকলো চিন্তা কিন্তু মনটো যেতিয়া উদাস হৈ থাকে নিসংগতাৰ মায়াবী সাপটোৰ দংশন আটাতকৈ বিষাক্ত হয়।

নিশান্তৰ অস্থিৰ আৰু উদাস মনটোক যেন টিভিৰ ৠণাত্মক বাতৰি সমূহে আৰু উদাস কৰি তুলিলে। তাৰ শুৱণি কোঠাৰ লগতে সংলগ্ন কণমানি বেলকণিটোলৈ বুলি নিশান্ত ওলাই আহিল। কৰ্মব্যস্ত দূৰৈৰ নিয়ন লাইটবোৰ আৰু দুই এটা বাদুলীৰ বাদে সকলো নিশাৰ নিস্তব্ধতাৰ লগত একাত্ম। সকলোকে অলপ জিৰণী লাগে। সকলোকে অলপ সময় লাগে নিজৰ বাবে। টোপনীয়েই হয়তো সেইকণ সময় য’ত প্রতিজন মানুহ অজ্ঞাতসাৰে নিজৰ লগত বিলীন হয়। প্রত্যোকে একো একোখন নিজস্ব পৃথিবী অলপ সপোনৰ সৈতে সেয়ে হয়তো টোপনীৰ বুকুত সাঁচি থয় সংগোপনে।

আমিবোৰ হ’ম’চেপিয়েন। ৫০,০০০ বছৰ পুৰণি আমাৰ স্বভিৱজাত ব্যবহাৰিক জ্ঞানৰ ম্যাদ অথচ আজিও বুজাব নোৱাৰা কিবা এক অচিন অনুভৱৰ অপ্রাপ্তিৰ এবুকু বেদনা কঢ়িয়াই ফুৰা আমিবোৰ। অপ্রাপ্তিৰ এই বেদনাৰ বুকুত পৃথিবীৰ প্রতিটো কোণত সৃষ্টি হোৱা অগণন ছবি, অলেখ কবিতা, শত সহস্র গীত, মন জোকাৰি যোৱা সংগীত। হ’ম’চেপিয়েনৰ অপ্রাপ্তিৰ বেদনাৰ মাদকতা ইয়াতকৈ আৰু কিমান সুন্দৰ হ’ব পাৰে !!? গীতা, সংহিতা, বেদ, বাইবেল, কোৰাণ, অস্তিত্ববাদ, নাজীবাদ, ত্রিকোণবাদ, ফেচীবাদ, পুঁজীবাদ, মাৰ্ক্সবাদ, সিদ্ধী প্রাপ্তিৰ আকাংক্ষা, মক্কা-মডিনা, হৰিদ্বাৰ, অমৰনাথ – এই সকলোবোৰৰ মাজত সামঞ্জস্য আছে। নাজীবাদ, ফেঁচীবাদকে ধৰি নিজ নিজ ধৰণে এই সকলোবোৰ মানুহৰ মংগলৰ উদ্দেশ্য বহন কৰে , হয়তো কোনোতো শ্রণীবিশেষ অথবা কোনোতো নহয়। নিশান্তই প্রায়ে ভাবে মানুহৰ মংগলৰ ধাৰণা অতিজৰে পৰা শ্রেণীহীন হোৱা হ’লে পৃথিবীখন হয়তো এতিয়ালৈ এক মানুহৰ সৰ্বমংগলময় পৃথিবীলে পৰিবৰ্ত্তিত হ’ল হয়। গীতাৰ লগত হিন্দুত্বৰ আৰু কোৰাণৰ লগত মুছলমানৰ সাম্প্রদায়িক পৰিচয় নথকা হ’লে মানুহৰ মংগলৰ ক্ষেত্রত এই গ্রন্থবোৰ অধিক ফলপ্রসূ ন’হল হেতেন নে? এই গ্রন্থবোৰৰ পৰিচয় যদি হিন্দুৰ-মুছলমানৰ বা খ্রীষ্টনৰ ধৰ্মীয় গ্রন্থ ৰূপে নহৈ কেৱল মানুহৰ গ্রন্থ হোৱা হ’লে? এই গ্রন্থবোৰৰ লগত সংলগ্ন সাম্প্রদায়িক পৰিচয়বোৰে যে কতবাৰ ধোৱাই গ’ল পৃথিবীৰ বুকু তপত তেজেৰে।

দুপৰ নিশা নিশান্তৰ মনটোক অজস্র আউল লগা আৰু বেবেৰিবাং চিন্তায়ে খেলিমেলি কৰি পেলালে। নেভি কাটৰ পেকেটতোৰ পৰা আন এটা চিগাৰেট উলিয়াই নিশান্তই কেতিয়া জ্বলাই আধা শেষ কৰিলে ধৰিবই নোৱাৰিলে। ‘ভগবান’ আৰু ‘অনুমতিৰ’ পুৰণা অনুসিদ্ধান্তহীন সমীকৰণটোত পুণৰ উজুতি খালে সি। 'ভগবান' আৰু 'অনুমতি' শব্দ দুটা পৰিপূৰক নেকি? ভগবানক/ধৰ্মকলৈ বান্ধি দিয়া 'কৰিব পায়' বা 'কৰিব নাপায়' নিয়মবোৰ ভগবান নাথাকিলে নাথাকিল হয় নেকি? তেনে ক্ষেত্রত মানুহে সকলো কাম কৰিলেহেতেন নেকি বিনা দ্বিধাই? অৰাজকতাই তেতিয়া এটা সু-শৃংখলিত নিয়ম হ'লহেতেন নেকি? নে মানুহে তেতিয়া নিজৰ বৌদ্ধিক সজাগতাৰে একোটা শৃংখলাকেন্দ্রিক নিয়ম বনালেহেতেন? এই শৃংখলাকেন্দ্রিক নিয়মবোৰই 'ধৰ্ম' নেকি যাক পালন কৰিবলৈ বাধ্য কৰাবলৈ একোটা অতি-মানবীয় শক্তিৰ প্রয়োজন আৰু যাক 'ভগবান' নাম দিয়া হৈছে আৰু যাৰ লগত সাঙুৰ খাইছে 'অনুমতি'ৰ প্রশ্নটো।

….. নিশান্তই খালী চিগাৰেটৰ পেকেটতো খুচৰি খুচৰি ভাৱৰ এখন অনন্য পৃথিবীত ডুব গৈছিল। ডাঙৰকৈ পাৰ্টি মিউজক লগাই জোৰেৰে পাৰ হৈ যোৱা এখন চিদানৰ শব্দত নিশান্ত বাস্তবলৈ ঘূৰি আহিল। ৰাতি পুৱাও পুৱাও। নিয়ন লাইটবোৰৰ পোহৰ আকাশৰ কোমল ৰঙা ৰঙৰ লগত লাহে লাহে মিলি গৈছে। পুৱতি নিশাৰ প্রথম কাউৰীটোৱে কা কা শব্দ কৰি আনবোৰক পুৱাৰ বতৰা দিবলৈ বুলি তাৰ চকুৰ আগেদি উৰা মাৰিলে। ক্লান্ত হৈ পৰা নিশান্তয়ো দেহ এৰি দিলে তাৰ চিনাকী শেতেলীত। সি এতিয়া একাত্ম হ’ব নিজৰ লগত। একাত্ম হ’ব তাৰ টোপনীৰ বুকুত সংগোপনে সাঁচি থোৱা সপোনবোৰৰ লগত য’ত নাথাকিব কোনো ইজিপ্তৰ বা ইজৰাইলৰ কোনো হিসাত্মক ঘটনাত, কাজিৰঙাৰ মৃত গড়, নদীবান্ধ, কচব অথবা ৰিকি পন্টিং।

সকলোকে অলপ সময় লাগে নিজৰ বাবে।

Sunday, October 14, 2012

জয়ন্ত হাজৰিকাৰ গীত ('মই যি বাটেৰে')/ৰক্তিম


বহু আগতেই ঘৰতে গায় ৰেকৰ্ড কৰি ৰখা জয়ন্ত হাজৰিকাৰ গীত ('মই যি বাটেৰে') এটি আজি 

হঠাৎ বিচাৰি পালো।

Wednesday, September 26, 2012

বিশ্ব ইতিহাসৰ চুকে-কোণে (২)/ৰাৱাণ্ডা গণসংহাৰ- এক ইতিহাস কঁপোৱা ৰক্তাক্ত অধ্যায়



১৯৯৪ চন।  ৰাৱাণ্ডা মুঠ জনসংখ্যাৰ মূলতঃ তিনিটা জনগোষ্ঠিত বিভক্ত হৈ আছিল। হুটু (৮৫%), টুটচি (১৪%)আৰু ট্যুা (১%). ১৯৯০ চনত ৰাজনৈতিক ভাবে শক্তিশালী হুটুসকলৰ মাজৰ চৰমপন্থী এচামে টুটচিসকলক পোনপটিয়াকৈ ৰোয়াণ্ডাৰ ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক দূৰবস্তাৰ বাবেজগৰীয়া কৰিলে। টুটচিসকলক চৰকাৰবিৰোধী এটা উগ্রপন্থী গোট Rwandan Patriotic Front (RPF) তলে তলে পোহ পাল দি থকা বুলিও দোষাৰোপ কৰা হ'ল। জনসংযোগী সকলো মাধ্যম আৰু চৰকাৰী শক্তিসমূহৰ ভুল পৰিচালনাৰে তেতিয়াৰ ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানায়ে ১৯৯২ৰ শেষৰ ফাললৈ হুটু আৰু টুটচিৰ মাজৰ শত্রুভাৱৰ ৰেখাডাল সুস্পষ্ট কৰি তুলিলে। ইয়াৰ কাৰণ আন একো নাছিল বৰং বিগত শাসনকালত টুটচি চৰকাৰে হুটু সকলৰ ওপৰত কৰা শোষণৰ পৰিণতিহে আছিল।

৬ এপ্রিল, ১৯৯৪। ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানাকৰাষ্ট্


ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানাক কঢ়িয়াই নিয়া এখন বিমান গুলিবৰ্ষণেৰে কঢ়িয়া ই ভূমিষ্ঠ কৰা হ'ল। ৰাষ্ট্রপতি হব্যাৰিমানা, যি এজন হুটু আছিল, তেখেতৰ নিমিষতে মৃত্যু হ'ল। মূৰ্হুততে বিয়পি পৰিল ৰক্তাক্ত সংঘাটৰ বিভীষিকা। এই যুদ্ধসম পৰিস্থিতিৰআঁৰতে নৈতিকভাবে সবল হুটু সকলৰ চৰমপন্থীসমূহে টুটচিসকলৰ অস্তিত্ব নাইকীয়া কৰি পেলোৱাৰ ভয়ানক পৰিকল্পনা হাতত ল'লে। ৰাজনেতাসকলে পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্রণ কৰাৰ বিপৰীতে সহমত দিলে নৰসংহাৰৰ এটা ইতিহাস কপোঁৱা ঘটনাক।



পৰিকল্পনাক অতি শীঘ্রে বাস্তবৰ শিহঁৰণকাৰী ৰূপ দিয়া হ'ল। টুটচি বুলি সন্দেহ কৰা প্রতিজন লোকক জধেমধে হত্যা কৰা হ'ল নৃশংসভাবে। প্রতিজন টুটচিৰ ঘৰত সোমাই একোটাকৈ পৰিয়ালক পলকতে শেষ কৰি পেলোৱা হ'ল। টুটচিসকল যাতে দেশৰ এৰি পলাব নোৱাৰে তাৰ বাবে দেশৰ পৰা বাহিৰ যাব পৰা প্রতিটো পথ বন্ধ কৰি তাত নিশ্চিদ্রঃ পহৰাৰ ব্যবস্থা কৰা হ'ল। পলাব বিচৰা বহু টুটচিক মাৰি পেলোৱা হ'ল পথৰ ওপৰতে। মহিলাসকলক প্রণালীবদ্ধভাবে আৰু অমানুষিকভাবে ধৰ্ষণ কৰা হ'ল। বহুতক হত্যা কৰা হ'ল গৰ্ভস্থ সন্তানসহ। এইটো ধাৰণা কৰা হয় যে প্রায় ২ লাখ মানুহক এই গণসংহাৰক বাস্তবৰূপ দিয়াৰ বাবে প্রস্তুত কৰা হৈছিল।


৬ এপ্রিল, ১৯৯৪ৰ পিছৰ মাত্র কেইটামান দিনৰ ভিতৰতে পুৰুষ, মহিলা, শিশু সহিতে প্রায় ৮লাখ (৮,০০০,০০) মানুহক শেষ কৰি পেলোৱা হ'ল যি মুঠ টুটচি জনসংখ্যাৰ প্রায় ৭৫ শতাংশ আছিল। এই নৰসংহাৰ ইমান মাৰাত্মক আছিল যে একেসময়তে টুটচি হত্যাৰ বিৰোধ কৰা বহু হাজাৰ হুটু লোককো তেঁওলোকে মানবীয়তা সমৰ্থন কৰা বাবে জাতিদ্রোহী আখ্যা দি নিঃশেষ কৰি

পেলোৱা হৈছিল।




এই নৰমেধ জজ্ঞ সদায় হোৱাৰ দৰে ৰাজনেতা আৰু সমাজৰ এলিট চামৰ এক পৰিকল্পনা আছিল নিজকে ক্ষমতাশালী কৰি ৰখাৰ স্বাৰ্থত। এই অমানবীয় পৰিস্থিতিৰ তেতিয়াহে শাম কাটিছিল যেতিয়া টুটচি উগ্রপন্থী সংগঠন Rwandan Patriotic Front (RPF) য়ে পিছলৈ হুটু সকলক হৰুৱাই তেওলোকৰ শাসক প'ল কাগামেক ৰাষ্ট্রপতিৰ পদত অধিষ্ঠিত কৰাইছিল। এক কথাত সকলো  ৰাৱাণ্ডা বাসীয়ে এই ভয়ানক ঘটনাৰ বাবে দায়ী আৰু বিশ্ব দৰবাৰৰ আনসকলো ক্ষমতাশালী চৰকাৰ আৰু মানুহ এই ঘটনা হৈ যাব দিয়াৰ বাবে চিৰকাল লাজৰ সমভাগী হৈ থাকিব।




বিঃদ্রঃ এই বিষয়ক লৈ ২০০৪ চনত বনোৱা Hotel Rwanda এখন ভাল ছবি আগ্রহীজনে চাব পাৰে।



(ছবিঃ উগাণ্ডাৰ এটা টুটচি শৰণাৰ্থী শিবিৰৰ পৰা টুটচি সকলক বহিষ্কাৰ কৰা সময়ত মৃত সন্তানক হাতত লৈ থকা অবস্থাত এজন পিতৃ।)



চিত্র উৎস: http://worldpoliticsuncovered.wordpress.com

Saturday, September 1, 2012

ইংৰাজী সংগীত, চুলি আৰু মধ্যবিত্তীয় সংকীৰ্ণতা

এটি তথাকথিত সাংস্কৃতিক পৰিয়ালত মোৰ জন্ম হৈছিল। মোৰ দেউতা গোঁসাই মানুহ আৰু স্বাভাবিকতে এটা অতি ধাৰ্মিক বেকগ্রাউণ্ড। মা আছিলে পণ্ডিত, মন্ত্রী, সমাজসেৱক, মুক্তিযোদ্ধা আদিৰে ভৰপূৰ তেজপুৰৰ এটি ঐতিহ্যমণ্ডিত পৰিয়ালৰ জীয়ৰি। দুয়োটা পৰিয়ালতে সংগীত চৰ্চা হৈছিল যদিও দেউতাৰহত ফালে মানুহবোৰ বহু আগবঢ়া আছিল এই দিশত। কোনো যদি  অঁনাতাৰ শিল্পী,
কোনো দূৰদৰ্শনৰ। কোনোবা যদি কোনো গীতত বিদ্যালয় সপ্তাহত প্রথম হৈছে কোনো হৈছে সদৌ অসম ভিত্তিত। বিহু, হূচৰি অন্যান্য বহু কথা।

মোৰ তেজলৈও  স্বাভাবিকতে আহিল বংশসূত্রে সংগীত প্রীতি। একো ডাঙৰ কথা নহয়। কিন্তু জুই সেইদিনাৰ লাগিছিল যিদিনা যৌথ গোঁসাই পৰিয়ালৰ ডাঙৰ ঘৰটোৰ এটা ৰুমৰ পৰা 'We Didn't Start the fire' নামৰ Grammy Nominated ইংৰাজী গীত এটি বাজি উঠিছিল। নিশ্চয় মোৰ ১৪ গোষ্ঠিত বজা
প্রথম ইংৰাজী গীত আছিল চাগৈ। মই সঠিককৈ জনা নাছিলো আৰু বুজিবও পৰা নাছিলো ভুলটো ক'ত হ'ল। এটা যেন অপৰাধ কৰিলো। বহুদিন বহুতৰ  বহু কথা  শুনিও মই এৰা নাছিলো ইংৰাজী সংগীত শুনিবলৈ। বন্ধুমহলৰ পৰা গ'ম পালো ইংৰাজী গীত শুনা সকলোৰে ঘৰত একেই পৰিস্থিতি।  (১৯৯২-৯৩ চনৰ কথা)


এখন বেলেগ দেশৰ গীত শুনাত বাধা কিয় আৰোপ কৰা হৈছিল সেইটো আজিও মোৰ প্রশ্ন আৰু সেইটো লৈ মই আজিও বহুতৰ লগত যুক্তিযুদ্ধত অনিশ্চা স্বতেও লিপ্ত হ'ব লগা হয়। গীত আৰু সংগীতৰ মাজত বিশাল প্রভেদ আছে। সংগীতৰ বিশাল পৰিধিৰ মাজত গীত  হৈছে এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ মাথো। ঠিক প্রকৃতিৰ সংগীতৰ মাজত 'কুলি'ৰ মাতটোৰ দৰে। সেইদৰেই প্রভেদ আছে গীত  ভালপোৱা আৰু সংগীত
ভালপোৱা মানুহৰ মাজত। ভাষিক সংকীৰ্ণতাৰ সংগীতত কোনো স্থান নাই। ইংৰাজী গীত বা আন বিদেশী গীত বুলিলে অলপ হেয় জ্ঞান কৰাতো কি ধৰণৰ মানসিকতা আৰু ই বিশেষকৈ আমাৰ নিচিনা মধ্যবিত্ত মাজত কিয় ইমান গাঢ় হৈ গঢ় লৈ উঠিছিল তাৰ গ্রহনযোগ্য সঠিক উত্তৰ এটা মই এতিয়ালৈকে পোৱা নাই। লোকৰ গীত মাত  শুনিলে বা লোকৰ গীত মাতৰ লগত চিনাকী হ'লে আমাৰ গীত মাত বোৰ কেনেকৈ  নষ্ট হ'ব? সংগীত সম্প্রীতিৰ  এডাল চিৰযুগমীয়া এনাজৰী। হাজৰখন মিটিং, হাজাৰটা বাতৰিয়ে, হাজাৰ চৰকাৰি পৰিকল্পনাই লৰাব নোৱাৰা মানুহৰ মনবোৰত কেৱল মাত্র গীতৰ এটা কলিয়ে আবেগৰ ঢৌ তুলিব পাৰে। সম্প্রীতিৰ এই  এনাজৰীডালক ভাষাৰ পোছাক পিন্ধাই 'আমাৰবোৰৰ সংস্কৃতি, সিহতবোৰৰ  অপ-সংস্কৃতি' জাতীয় ধাৰণা সৰুতে মগজুত গুজি দিয়াৰ চেষ্টা কৰাতো মোৰ মনত
এতিয়া 'সংস্কৃতিক তালিবানী মনোবৃত্তি' যেন লাগে।

এই সংস্কৃতিক গোড়ামীৰ কাৰণ কি মধ্যবিত্তৰ সকলো ক্ষেত্রতে ঠকা 'Sense of Insecurity'?  আৰু যদি হয় তেনেহ'লে এই ভয় ভাৱ মূল্যহীন কাৰণ এটা জাতিৰ গীত-মাত সংস্কৃতি এখন সময়ৰ লগত গতি, মোৰ সলনি কৰি গৈ থকা নৈৰ দৰে। এইখিনিতে মই এটা কথা কৈ থও যে সংস্কৃতি ৰক্ষা কৰাতো প্রয়োজন কিন্তু তাৰ খাতিৰত ইয়াক চেপা মাৰি বুকুত সাবতি ৰাখিলে ই মৰহি যাব। 

এটা সাধাৰণ অনুভব। যোৱা বছৰ বিহুৰ বতৰত এগৰাকী আমেৰিকান মহিলাই আহি গুৱাহাটিত বিহু মৰা বাতৰিতো চায় বহুতৰে আনন্দত বুকু উথলি উঠিছিল।কৈ গৌৰব অনুভৱ কৰিছিল যে আমেৰিকাতো আমাৰ বিহুৰ নাম আছে। ভাল কথা। এনে গৌৰব আদৰণীয়। প্রশ্ন হৈছিল মই তেনেহ'লে ইংৰাজী গীত এটা গালে এনেবোৰ মানুহে 'গোঁসাইৰ পুতেক লণ্ডনৰ চাহাব ওলাব আহিছে" অথবা " লোকে গীটাৰহে বজায়" আদি ইতিকিং কৰা মন্তব্য কেনেকৈ দিব পাৰিছিলে? "আমাৰটো আদৰিলে ভাল, তেওলোকৰ আদৰিলে অপসংস্কৃতি"।

এই কথাখিনিৰে মই নিজ সংস্কৃতি পাহৰিপাশ্চাত্যৰ 'অন্ধ-অনুকৰণ' কৰা সকলৰ প্রতি কোনো আন্তৰিকতা দেখুওৱা নাই আৰু অন্ধ-অনুকৰণৰ কথাটো আগত ৰাখি এইখিনি কথা পঢ়িলে মোৰ ভাব বুজোটে উজুটি খাব।

মই মোৰ সময়ত মোৰ মনে বিচৰা আৰু আনে বা সমাজে যুক্তিহীন ভাবে নিবিচৰা সকলো কাম যুক্তিৰে প্রমাণ কৰি বুকু ফিণ্ডাই কৰি গৈছিলো। মোৰ চুলি দীঘল বুলি লৈ ঘটা ঘটনাবোৰ বাৰু নকলোৱেই এতিয়া। তথাপিও ক'ব বিচাৰো  মোৰ চুলি তেতিয়াও দীঘল আছিলে আৰু আজিও আছে। কেতিয়াবা খঙতে কোনোবাই কিবা ক'লে কও -

" দুনীয়াত ইমান কথা শিকিব-বুজিব-কৰিব আছে যে চুলিৰ কথা ভাবি
চুলি কাটিবলৈ সময়ে উলিয়াব পৰা নাই। আপোনাৰ হাতত মোৰ চুলিৰ
কথা ভাবি, তাৰ ওপৰত চিন্তা কৰি মোক পৰামৰ্শ দিব পৰাকৈ সময় থকা
দেখি হিংসাই লাগিছে।"

 মই বা মোৰ বন্ধু সকলে ভুগা এই দণ্ডবোৰৰ কিমান অপ্রয়োজনীয় আছিল ভাবিলে বেয়া লাগে। 'জেনেৰচন গেপ' কথাটো নিশ্চয় আহে কিন্তু তাৰ আঁৰত দূৰ্বল চিন্তা আৰু সংকীৰ্ণতাক প্রশ্রয় দিয়াতো হয়তো মুঠেই সমোচিত ন'হব।মনত আন এটা সংস্কৃতিৰ লগত চিনাকী হোৱাৰ হেঁপাহৰ লগতে তাৰ প্রতি 
'গ্রহণযোগ্যতা' নাথাকে তেনেহ'লে ই এটা নিশ্চিতই চিন্তনীয় বিষয়। ভাল আৰু বেয়া উপাদান বিচাৰিলে সকলোতে ওলাব। কিন্তু প্রয়োজন সাপেক্ষে  এটা নতুন সংস্কৃতিৰ লগত অপ্রয়োজনীয় দণ্ডৰ মুখামুখি নোহোৱাকৈ পৰিচয়  হ'ব পৰাকৈ আৰু তাৰ উচিত বাচ বিচাৰ কৰি ভালখিনি আকোৱালি ল'ব
পৰাকৈ এটা পৰিবেশ আজিৰ তাৰিখত অন্ততঃ নিত্যান্তই প্রয়োজনীয়। মই জানো বা মোৰ দৰে বহুতে এইটো ভালকৈ জানে যে ১৫-২০ বছৰ আগতে ইংৰাজী সংগীত শুনাৰ বাবে আমাক ভুল বুলি বুজাবলৈ কোৱা কথাবোৰহে  প্রকৃততে কিমান ভুল আছিল।

শংকৰ দেবৰ বৰগীতৰ 'সা' স্বৰ আৰু বিথোফেনৰ চিম্ফনিৰ 'চি' ন'টতোৰ মাজত কোনো প্রভেদ নাই তেনেক্ষেত্রত ভৌগলিক সীমাৰে সংগীতৰ মহান সত্ত্বাক টুকুৰা টুকুৰ কৰি জ্ঞাতে-অজ্ঞাতে বিদ্বেষ ভাবৰ জন্ম দিয়াতো সংগীতৰ প্রতি কৰা ঘোৰ অন্যায় আৰু ই সদায় অপ্রত্যাশিত।


-ৰক্তিম-
০১ চেপ্তেম্বৰ/১২
বাংগালুৰু

Wednesday, August 29, 2012

অলপ জৰুৰী কথা...


বৰ্তমান সময়ত এচামে ঘটনাবোৰক সাম্প্রদায়িক ৰূপ দিবলৈ উঠি পৰি লাগিছে। যিটোত এতিয়া লাহে লাহে দুষ্ট চক্রটো সফল হৈ অহা পৰিলক্ষিত হৈছে। আমি শিক্ষিতবোৰ সেইবোৰ মানুহৰ উচতনিত জ্ঞাতে বা অজ্ঞাতসাৰে যদি ইনপ্ফুয়েন্স হঁও তেনেহ'লে সময়বোৰ বেয়াৰ পৰা অধিক বেয়ালৈ যাব। এনে পৰিস্থিতিত নেতাৰ বা টিভিৰ সষ্টিয়া কথা কিছুমান আঁওকাণ কৰি সমস্যাবোৰৰ মূল কাৰণ বিচাৰিবলৈ যত্ন কৰাটো জানো উচিত ন'হব ? 
আমিবোৰ যদি সম্প্রদায়, ধৰ্ম এইবোৰত লাগি থাকো কেনেকৈ হ'ব। বাকী বিশ্ব হিন্দু পৰিষদ বা আমচুৰ সাম্প্রদায়িক দৃষ্টিভংগীৰ বিষয়ে কোনেও আগবাঢ়ি বা পিছহুহুকি একো ক'বৰ প্রয়োজন নাই। তেওলোকৰ নিজ নিজ কামে তেখেতসকলৰ স্থিতি আৰু মনোভাৱ ইতিমধ্যেই স্পষ্ট কৰি থৈছে। কোনোবাই ব্যক্তিগত স্বাৰ্থত বিচাৰিছে আমি ঘটনাভোৰ ধৰ্মীয় মনোভাবেৰে লৈ উগ্র হৈ পৰি ভুল কৰি পেলোৱাতো গতিকে সেইটো কৰাতো উচিত নে অনুচিত সেইটোৰ বিষয়ে বিজ্ঞসকলক মোৰ বোধেৰে বেলেগে কোৱাৰ প্রয়োজন নাই...বাকী ধমনিৰপেক্ষতাৰ সংজ্ঞা- 'উগ্রতাৰে নিজৰ ধৰ্মৰ সমৰ্থন বা আনৰ ধৰ্মৰ সমালোচনা নহয়, নহয় ই এক ধৰ্ম নিৰপেক্ষতাৰ সীমাবদ্ধতাও।' 

মোৰ বোধেৰে সংবিধানত কোৱাৰ দৰে আমিবোৰে সঁচা বা ক্লিনিকেলি ধৰ্ম নিৰপেক্ষতাৰ অৰ্থ বুজি পোৱা হয় ভাৰতত কোনোকালে সাম্প্রদায়িক সংঘাট ন'হল হয়। সাম্প্রদয়িক বীজ আমাৰ গাটো আছে। কিছুমানৰ জ্ঞাতে, কিছুমানৰ অজ্ঞাতে সেয়েহে কাৰোবৰ উচতনিত সহজতে উঠলি উঠি উগ্র ধৰ্মীয় চিন্তাৰে প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰ বিচাৰি, মাতি আনো নিজৰে বিপদ৳

Tuesday, August 28, 2012

আকাশ আৰু বৰষুণত ডুবি থকা শৈশবৰ এটি সৰু কাহিনী..


বিশালতাক বুজাবলৈ আকাশতকৈ হয়তো বহল শব্দ নোলাব। মনৰে কল্পনা কৰিব নোৱাৰাকৈ বিশাল সীমাহীন এক নীলা অনুভব
হৈছে আকাশ। কোনে ভাল নাপায় এখন তৰা ভৰা আকাশক মন ভৰি চাবলৈ কোনোবা শুক্লপক্ষ নিশা। দেউতাই দেখুৱাই দিয়া ধ্রুব তৰা, হাতীপতি, সপ্তৰ্ষী মণ্ডলেৰে ভৰা আমাৰ শৈশব বোৰ কিমান মনোৰম আশ্চৰ্য্যৰে ভৰা! আকাশৰ তৰাবোৰৰ দৰে আমাৰ মনটো তিমতিমাই জ্বলি উঠিছিল প্রশ্নৰ হাজাৰটা উজ্বল তৰা। তাতে সৌ দূৰত ৰং সলনি হৈ ঠকা তৰা এটা বা পঁপীয়া তৰা দেখিলেটো কথাই বেলেগ আছিল। বিশালতাৰ লগত, নীলাৰ লগত এয়ে হয়তো আমাৰ প্রথম চিনাকী আছিল।

আকাশৰ পৰা নামি অহা এজাক বৰষুণত তিতি থকা শৈশবৰ স্মৃতি এতিয়াও জীপাল আমাৰ মনত। বৰষুণত তিতি তিতি খেলা বোকা পানীৰ খেলবোৰৰ মাদকতা মনত পৰিলে এতিয়াও মন যায় ল'ৰালিলৈ পলকতে উভতি গৈ নিজক দেহাত বোকা পানীবোৰ সিঁচি লবলৈ। 

এতিয়াও মনত আছে মোৰ লৰালীৰ এনে এটি সৰু কাহিনী-

' সেইদিনা সোমবাৰ আছিল। মই তেতিয়া সপ্তম মান শ্রেণীৰ (খ) শাখাৰ ছাত্র। পঞ্চম পিৰিয়ডত সপ্তম মান শ্রেণীৰ (ক) শাখাত গৈ শকত-আবত ল'ৰা এটাক স্কুল ছুটিৰ পিছত মোৰ লগত মল্লযুদ্ধ (?) কৰিবলৈ চেলেঞ্জ দি আহিলো। স্কুল শেষ হল। মল্লযুদ্ধৰ বাবে ঠাই নিৰ্বাচন কৰিলে লগতে থকা দকেইজন মান বন্ধু দৰ্শকে। যুদ্ধ আৰাম্ভ হোৱাৰ অলপ পিছতে ডাঙৰ বৰষুণ এজাক আহিল। এই বৰষুণ জাকত আমাৰ কাইজিয়া কৰা জ'চ হাজাৰ গুণে বাঢ়ি আহিছিল। দুয়োটাই নিজকে চিনেমাৰ হিৰ' বুলি ভাবি
লৈছিলো গতিকে কেচ টো " জান জায়ে পৰ শান না জায়ে" ধৰণৰ হ'লগৈ তাতে লগৰবোৰৰ উচটনি আৰু সপ্তম মান শ্রেণীৰ (খ) শাখাৰ ইজ্জতৰ কথা আহি পৰিল। পূৰ্ণদমে চলিল যুঁজ। 

এই ফিল্মি চেন্টিমেন্টৰ মাজত একেবাৰে পাহৰি গ'লো যে স্কুলৰ পোচাক যোৰৰ ৰং যে বগা আছিল। ইতিমধ্যো বহু দেৰি হৈ গ'ল কাপোৰযোৰত বগা ৰং বিচাৰি পোৱা ন'গল। যুদ্ধত পিছৰফাললৈ মোক বৰকৈ কোবালে মোৰ প্রতিদ্বন্দীয়ে। মল্লযুদ্ধ হাৰ মানি মাটিয়া ৰংৰ কাপোৰযোৰৰ সৈতে লেঙেৰাই লেঙেৰাই ঘৰত সোমোৱাৰ পিছত পুণৰ বাৰ নিঁখুট ঔ-কিল পৰিছিল এই পেন্দুকণা মল্লযুদ্ধাৰ পিঠিত, প্রথমে বীৰৰ দৰে দুটাচাট মান সহিছিলো তাৰ পাছত পলাইয়ো বচাব পৰা নাছিলো এই তিনি ফুটিয়া বীৰৰ ঠুনুকা গৌৰব । ঔ-কিল নপৰিবনো কেলৈ, 'মোৰ ল'ৰাটো স্কুললৈ ধুনিয়াকৈ যাঁওক' বুলি আগদিনা মূৰত ৰ'দ লৈ কুঁৱা পাৰত ঘঁহি ঘঁহি চাফা কৰা বগা কাপোৰযোৰ যদি পিছদিনা মল্লযুদ্ধাৰ পোছাকলৈ পৰিবৰ্ত্তন হয় তেনেহ'লে মাকৰ পৰা প্রাপ্য পুৰস্কাৰ ল'বই
লাগিব। তাতে আকৌ যযা ভাইটি-ভণ্টি হালৰ পেঁপা কেইটাই ২৪/৭ চাৰ্ভিচ দিছিলে সেই সময়ত'।

আকাশ আৰু বৰষুণেৰে ভৰি থকা শৈশবৰ এই সৰু সৰু ঘটনাবোৰ মনত পৰিলে সুখৰ এক সুন্দৰ নষ্টালজিক সংজ্ঞা বিচাৰি পাঁও প্রতিবাৰে।



-ৰক্তিম-
২৭ আগষ্ট/১২
বাংগালুৰু

Saturday, August 18, 2012

২৭২/২৭ , জেন'ফবিয়া আৰু অন্যান্য...


"একো নাই, সকলো উৰাবাতৰি" 
"কোনে নিজেই দেখিছে" 
"মই হ'লে নামানো" 
"নাই হবও পাৰে"
"মোৰ মতে কিবা এটা কেচ আছে"
"নিউজ চেনেল কেইটা বন্ধ কৰিব লাগে"
"নেতাবোৰে সকলো শেষ কৰিলে"
"অসমীয়া জাতি অমুক, অসমীয়া জাতি তমুক...."

..একেলগে হাজাৰখন মুখত হাজাৰটা পাকৈত মন্তব্যৰে উথলি উঠিছে চৌদিশ। বৰ্তমানৰ পৰিস্থিতিটোৰ ওপৰত এতিয়া সকলো বিশেষজ্ঞ স্বৰূপ (মোক সাঁমৰি)।  

প্রকৃততে আগৰপৰাই নাছিল? বেমাৰ জানো ২৭ বছৰ পুৰণি নহয়? নহয় জানো এই পৰিস্থিতিৰ কাৰক ২৭২ কিল'মিটাৰৰ এডাল ভূ-ৰেখা? আজি ঘটনা মানি ল'লো এক ভুৱা বাতৰি কিন্তু ভুৱা বাতৰি বুলি জানিও কি আশংকাত সকলো পেটৰ ভাত মুঠি এৰি, গাঁঠিৰ ধন ভাঙি উভতিছে ঘৰলৈ? যি সকল আছে তেখেত সকলে মানক বা নামানক কম বেছি পৰিমানে জেন'ফবিয়াত আক্রান্ত। সঁচাকৈ এটা এচ-এম-এচ বা এম-এম-এচৰ ইমান শকতিনে? 

ইফালে ৰজাই ক'ব মোৰ দেশত শান্তি আনফালে ক'ব শান্তি এৰি যাব বিচৰা সকলৰ বাবে উচিত ব্যবস্থা কৰা হৈছে। ৰজাই ক'ব একো হোৱা নাই আনফালে ৪ৰ্থ স্তম্ভই ক'ব "যোৱাকালি ৮ জন উত্তৰ-পূৱৰ লোক প্রহৃত"। এফালে ৰজাই ক'ব উৰাবাতৰি আনফালে উৰাবাতৰিৰ অপপ্রচাৰৰ এজনো নায়কৰ অতদিনে চিন-চাব নাই। কোন সঁচা, কোন মিঁছা গুনা-গঁঠা কৰি থাকিলে কিজানি দেৰি হৈ যায়? প্রথমে মই তেজ-মঙহৰ মানুহ। তাৰ পাছত মই অসমীয়া, হিন্দু বা মুছলিম। 

"দাদা, জান থাকিলে পইছা আহি থাকিব। চৰকাৰেটো মোৰ পাছফালে ৩টা চিকিউৰিটি নলগাই। বিপদৰ আগজাননী পালে তিয়াকৈ বিপদৰ পৰা আতৰি আহিব লাগে। এনে সময়ত বৰ কথা কোৱাবোৰ নিৰাপদ দূৰত্বত আছে, আপোনাক এৰি যাবলৈ বেয়া লাগিছে"- কথাষাৰ কৈ যোৱাকালি গোপাল ঘৰমুখী হৈছিল। শেষ সিদ্ধান্ত তাৰ আছিল আৰু সি নিশ্চিত আছিল কিবা এটা হ'ব। মই নিছিলো এই শংকাৰ গুৰি ২৭২/২৭ ৰ সমীকৰণটোতে আছিল। উগ্র ৰূপ এটা তাৰ মনত বাঁহ লোৱাৰ উমান পাই তাক কৈছিলো " কাকো খং নকৰিবা, দিন ভাল হোৱা যেন লাগিলে আহি কামত লাগিবা।" 

মিডিয়াত অসম প্রথম হ'ল। 

অসম জ্বলিল গোষ্ঠি সংঘৰ্ষত। ইতিহাসৰ নিয়ম অনুযায়ি দুয়োপক্ষ হতাহত হ'ল। হঠাৎ বাৰ্মাক সাঙুৰী উত্তৰ-পূবত "ইছলাম বিৰোধী" জঘণ্য অপৰাধ হোৱা বুলি অপ-প্রচাৰ চলোৱা হ'ল। 

মুম্বাই-পুণে-চেন্নাই-বেংগেলৰ-হাইদৰেবাদ-লক্ষ্নৌ-কেৰেলা কপিল উত্তৰ-পূব বিৰোধী শ্ল-গানেৰে। চৰকাৰে হেল্প লাইন খুলিলে। গেৰুৱা বাহিনীয়ে খিচিৰি বিলাই গণতন্ত্রৰ ভেঁটি সবল(??) কৰাত উঠি-পৰি লাগিল। 

অসমৰ পৰা মিডিয়াৰ ফকাচ অসমীয়ালৈ গ'ল। 

হঠাৎ খবৰ ওলাল তেখেতে পদত্যাগ কৰিব। ছাৰে ক'লে "অ'কে"। কেন্দ্রক ক'লে "অসমীয়াক সুৰক্ষা দিয়া"। 

এজনে সুৰক্ষাবেষ্টনি এৰি মুকলিকৈ ঘূৰিলে....

"চাও বাপ্পেকে এতিয়া স্বৰ্গদেৱে কেনেকৈ মেনেজ কৰে" 



নে 

"এইবোৰ মোৰ পদত্যাগৰ পিছৰ ঘটনা..." 

নে 

ৰাইজৰ প্রতিক্রিয়া আৰু স্বৰ্গদেৱৰ কেপাচিটি টেষ্টিংৰ টেকনিক। 

যিয়ে নহঁওক আজিৰ তাৰিখত এটা লেতেৰা ৰাজনৈতিক মনোভাৱ। ভয় হয় কোনোবা 'মল'-মুত্রৰ কবলত পৰি ক্ষমতাৰ লোভত অসমে সৰ্বকালৰ বাবে ভোগাকৈ এটা সৰ্বনাশী আৰু লজ্জাজনক ঘটনা কৰি পেলাই বুলি। 

২৭২/২৭....আৰু কিমান দিন? আৰু কিমান জেন'ফবিয়াত আক্রান্ত হৈ কৰ্মহীন হ'ব? সিহতটো এলেহুৱা নাছিল। নাছিল ভয়াতুৰ। আঁহতৰ তলত কেৰম খেলি বছৰৰ পাছত বছৰ পাৰ নকৰি কাম কৰিম বুলিয়েটো ওলাই 

আহিছিল। গড়ে ১৬-১৮ ঘন্টাকৈ ৰখীয়া হৈছিল একো একোটা নামজ্বলা দেশী-বিদেশী বা অন্যান্য ক'ম্পেনীৰ। কোনোৱে দোকান দিছিল, কোনো আছিল কুক । ফেৰ মাৰিছিল নিষ্ঠা আৰু সাহসেৰে স্থানীয় লোকৰ লগত। পিছে এতিয়া ??? জগৰ কেৱল এটা উৰাবাতৰিৰ নে? উৰাবাতৰিৰ আগতে আমাৰ সঁচাকৈ কোনো শংকা নাছিল? কালিলৈ এই চাম ক্ষোভিত যুবকক কোনো দুষ্ট চক্রই যদি কোনো ভয়ানক অপকৰ্মত লিপ্ত কৰাই তেতিয়া কি হ'ব পাৰে ভাবিব পাৰিছেনে? আজিৰ শংকা কালিৰ বৰ্ত্তমান নহঁওক। 

আমি সৰ্বশ্রেষ্ঠ জাতি নহয়, নহও সৰ্বনিম্নও। আমি এটা গৌৰব কৰিব পৰা জাতিৰ অণু-পৰমাণু। দোষ-গুণ সকলো জাতিৰ এৰাব নোৱাৰা অংগ। সেইবোৰ খুঁচি-কাটি, বাচ-বিচাৰ কৰি কোনোবাই আমাৰ জাতিৰ স্বৰূপ পৰিবৰ্ত্তন কৰিব পাৰিছে বুলি ক'তো পোৱা নাই। মহান জনাই কৰ্মৰ দ্বাৰা নিশ্চিতই উজলাই আহিছে অসমীয়াৰ মান। ভাই-ককাইৰ মনোমালিন্য ঘৰৰ বাহিৰৰ তৃতীয় জনাই সমাধান কৰিবলগীয়া হ'লেই বিপদ আসন্ন। আমি অসমক ভালপোৱাৰ লগতে অসমীয়াকো সমানে ভাল পাব পৰা হ'লে ???? 

এইটো ২৭২/২৭ বেমাৰ। ২৭ বছৰে অসমীয়াৰ ডিঙিত উলমি থকা এখন ২৭২ কি.মি দীঘল দা। এই (মিঁছা) 

'উৰাবাতৰি' টোৱে কব বিচৰা কথাখিনি মন দি শুনক....বুজক.....বাতৰি উৰিব পৰা বতাহ সদায় নবলে...পাব লগীয়া খবৰ সদায় সময় নাপাবও পাৰে...

"কোনোবাই দুবাৰত টোকৰ দিছে মাজ নিশা
সপোন বুলি ভুল নকৰিবি,
মই সাৰে আছো..."


-ৰক্তিম-
১৮ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু

Friday, August 3, 2012

শৃংখল

কথাবোৰ বুজি থাকোতেই সময়বোৰ পাৰ হ'ল। সৌ সিদিনা যেন প্রথম স্কুললৈ গৈছিলো কান্দি কান্দি। 'এইটো কৰিবি, এইটো নকৰিবি' বুলি মা-পিতাইৰ নানান 
বুজনি শিকনিৰে ভৰি থকা এটি কণমানি মগজু। পলকতে প্রথম দিনৰ ভয় পৰিবৰ্তন
হয় দুষ্টামিলৈ। চকুৰ চকুপানী সলনি হয় কাণৰ কাষেদি বৈ অহা ঘামৰ টোপাললৈ।

বয়স বাঢ়ে। কিতাপবোৰো বাঢ়ে। কিতাপবোৰৰ নতুন নতুন পৃষ্ঠাবোৰৰ মাজত বুজা-নুবুজাৰ খেলিমেলিত উজুতি খাই বাঢ়ি আহে দিনবোৰ। অলপ বহল হয় পৃথিবীখন। বহুত কথা নিজেই শিকীব পৰা হঁও। মা-দেউতাহতে কোৱা ভাল-বেয়াবোৰৰ বহু পৰিমানে বিচাৰ কৰিব পৰা হঁও। সমানে বাঢ়ে মনে মনে খেলিবলৈ গৈ আৰু পঢ়া টেবুলত বহিয়েই টোপনি মাৰি ঔ-কিল খোৱাৰ দৃশ্য। প্রতিটো দিনতে গম নোপোৱাকৈ সাঁচি আহো অলেখ সৰু বৰ অভিজ্ঞতাৰ অনুভৱ। অমূল্য অনুভৱ।

শিকিয়ে আছো। 'Life is all about learning'। মৃত্যুৰ অনুভৱলৈকে আমাৰ শেষ শিকা। বয়সৰ সৈতে অনুভৱবোৰ হয়তো সেয়ে সলনি হয় অহৰহ। শৈশৱৰ চঞ্চলতা, আৱেগময় যৌৱন, বাৰ্দ্ধক্যৰ গাম্ভীৰ্য্যতা- এই সকলোবোৰ জীৱন পাঠৰ একোটা
একোটা সুসংগঠিত অধ্যায়।

"আপোনাৰ ল'ৰা ডাঙৰ হ'ল কলেজ পালেগৈ।"- লাগিল খেলিমেলি তাতেই। মাটি কোমল।কি আকাৰত বান্ধ খাব সি বা তাই। ঘৰৰ কাষৰ এটা ঘটনা-

নৱম শ্রেণীৰ পুত্র সন্তানে তামোল কটা কটাৰি খন দেউতাকৰ ডিঙিত লগাই সুধিছে-

"দেউতা জান দিবি নে বাইক দিবি?"

-ঘটনাটো জানি কি প্রতিক্রয়া কৰিম বুজি নাপালো। ঘটনাৰ কাৰণ বিচাৰোটে মগজুত অত্যাধিক ক্রিয়া-প্রতিক্রিয়া হোৱাত কথাটোৰ বিষয়ে চিন্তা সাময়িকভাবে বন্ধ ৰাখিলো। ল'ৰাটোৰ, মা-দেউতাক নে সময় অথবা গোলকীয় সমাজ কাৰ দোষ বিচাৰ কৰিবলৈ ইতিমধ্যে যেন দেৰি হ'ল।

সন্তান ডাঙৰ হৈ অহাৰ লগে লগে হোৱা আনন্দৰ লগতে বান্ধ খাই থকা এৰাব নোৱাৰা চিন্তাবোৰৰ সৈতে আমাৰ মা-দেউতাবোৰ। তাতে কলেজ গৈয়ে যদি নিজৰ সন্তান কাৰোবাৰ প্রেমত পৰিছে বুলি গ'ম পায় তেতিয়া চিন্তাবোৰ নানান দুঃচিন্তাৰ সমষ্টি হয়। যৌৱনৰ ধুমুহাই আৰু আত্মবিশ্বাসে আনহাতে সন্তানৰ মনত সদায় এই অনুভৱ আনি দিয়ে যে "আমি যি কৰিছো সেইোৱে শুদ্ধ"। 



এখন কোনোপক্ষই হাৰ মানিব নিবিচৰা এনে শীতল যুদ্ধ বহুতৰ ঘৰতে চলে। এনেযুঁজৰ সঠিক পৰিণতি সময়ৰ হাতত থাকে। সময়ত যেতিয়া 'ভাল লগা' আৰু 'ভাল পোৱাৰ' বিশাল প্রভেদ চকুৰ আগত নিজে আহি ধৰা দিয়েহি কথাবোৰ আকৌ সহজ হৈ যায় যেন একো হোৱাই নাছিল। এক অদ্ভুত কেমেষ্ট্রিয়ে সদায় ক্রিয়া কৰি আহিছে আমাৰ সম্বন্ধ আৰু মৰমবোৰৰ মাজত। জীৱনৰ এনে একোটা সোণালী সন্ধিক্ষণৰ তিঁতা-মিঠা অনুভৱ আৰু অভিজ্ঞতাবোৰে কৰি তুলে জীৱন উপভোগ্য।

সময় প্রতি পলকতে দূৰন্ত গতিত উৰা মাৰে । চাই থাকোতেই এখন ঘৰৰ ভিতৰতে বাঁহ লয় আন এখন ঘৰে। চকুৰ আগতে নিজৰ সন্তানৰ কোলাত আন এটি সন্তান। কিমান শৃংখলাবদ্ধ সময়ৰ নিয়ম শিকাৰ নিয়ম। কিমান শৃংখলাবদ্ধ সময়ৰ দায়িত্ব পৰ্য্যাবেশনৰ শৃংখল। মা-দেউতাৰ প্রম'শ্যন হয় ককা-আইটালৈ। নষ্টালিয়াৰ এখন সেউজ পাহাৰত বাস কৰিব আৰাম্ভ কৰে মা-দেউতাই, পাতিবলৈ আৰাম্ভ কৰে গোটেই জীৱনজোৰা এসাগৰ কথা।

কথাৰ প্রথমেই হয়তো মা- দেউতাই আত্ম তৃপ্তিৰে কৈ হাঁহে-

"চোৱ।চোন, সৌ সিদিনা কান্দি কান্দি স্কুললৈ যোৱা আমাৰ কণমানিটোৰ দুহাতত
আজি আমাৰ কণমানিটোৰ কণমানিটো ......।"

-ৰক্তিম-
০৩ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু

মাৰিআচি -(নানা দেশ নানা গীত-৪)


মেক্সিক'ত 'মাৰিআচি' সম্পৰ্কে এষাৰ কথাৰ প্রচলন আছে- " মেক্সিকান টাকিলাতকৈও অধিক মেক্সিকান অনুভৱ একমাত্র মাৰিআচিত আছে, টাকিলাৰ অবিহনে মাৰিআচিআৰু মাৰিআচিৰ অবিহনে টাকিলা সদায় লজ্জাজনকভাবে অসম্পূৰ্ণ।"

'মাৰিআচি' নামটো কম বেচি পৰিমানে সকলোৰে চিনাকী বা পৰিচিত। বিশেষকৈ যি সকল মেক্সিকান বা লেটিন আমেৰিকান (পটভূমিৰ) ছবিৰ লগত পৰিচিত তেখেতসকলৰ বাবে মৰিআচি শব্দটো অতি চিনাকী। Antonio Banderas-ৰ অতি জনপ্রিয় 'Desperado' ছবিখনত তেঁও কৰা "মাৰিআচি" নামৰ চৰিত্রটোৱে শব্দটোক আৰু অধিক জনাজাত আৰু প্রসাৰতা দিয়ে।

'মাৰিআচি' মেক্সিক'ৰ অতি জনপ্রিয় এক লোকসংগীতৰ প্রকাৰ। মেক্সিকান সকলে মাৰিআচিক সদায়সংগীতৰ উদ্ধৰ্ত বুলি গণ্য কৰি আহিছে। মাৰিআচি বুলি ক'লে মাৰিআচি গীত, মাৰিআচি গোৱা গায়কসকল আৰু মাৰিআচি সংগত কৰা বাদ্যযন্ত্রী সকলোকে বুজোৱা হয়। 'মাৰিআচি' শব্দটোৰ মূল ফৰাচী শব্দ “mariage "বুলি জনাজায়। যাৰ অৰ্থ হ'ল বিয়া। বহুলোক এই ক্ষেত্রত সহমতনহয় আৰু মাৰিআচি শব্দটোৰ মূল লৈ বিজ্ঞ সকলৰ মাজত আজিও মতবিৰোধ আছে।  কোনোকোনোয়ে কয় যে 'মাৰিয়া এইচ' নামৰ  এগৰাকী কুমাৰীৰ বাবে আয়োজিত এক সংগীতমূখৰউৎসৱৰ পৰাই 'মাৰিআচি' নামোৰ সৃষ্টি হ'ল।


'মাৰিআচি' গীতসমূহৰ বিষয়বস্তু মূলতঃ পুৰুষত্ব (machismo), প্রেম, প্রতৰণা, মৃত্যু, ৰাজনীতি,বিপ্লবী বীৰ আৰু কেতিয়াবা কোনো পশু-পক্ষীও হোৱা দেখা যায়। La Cucaracha মেক্সিক' বীপ্লৱৰসময়ৰ এটা অতি জনপ্রিয় মাৰিআচি গীত। Mariachi Vargas de Tecalitlán-ক আটাইতকৈ পুৰণি মাৰিআচি গোট বুলি চিহ্নিত কৰা হৈছে। গেছপাৰ ভাৰগাছে ১৮৯০ দশকৰ শেষৰ ফাললৈ ইয়াৰ গঠন কৰিছিল। 


আজিৰ দিনত এটা মাৰিআচি গোটত সাধাৰণতে ৮খন পৰ্য্যন্ত ভায়লীন,২টা ট্রামপেট আৰুএখন বা দুখন গীটাৰৰ থাকে। guitarrón বেচ গীটাৰ, মেক্সিকে'ন ফ'ক হাৰ্প আদি মাৰিআচিৰ লগত ইতিমধ্যো ব্যবহৃত আন কিছুমান বাদ্যযন্ত্র। মাৰিআচি গোটৰ সদ্যসকলে সাধাৰণতেবগা পেন্ট, বগা চোলা আৰু এটি বিশেষ টুপী পৰিধান কৰে।

মাৰিআচি গীতৰ গুঞ্জন আজি পৃথিৱীৰ বহু দেশত শুনা যায়। মেক্সিক'ৰ সংস্কৃতিৰ এটি মূল অংগ মাৰিআচিৰ উৎসৱ প্রতি বছৰৰ চেপ্তেম্বৰ মাহত মাৰিআচিৰ জন্মস্হান বুলি জনাজত জেলিচক'তউৎযান কৰা হয়।

Wednesday, August 1, 2012

ব'হেমিয়ান


বুকুত উপঙি, 
পলকতে ডুব মাৰি
কিহৰ আনন্দত মতলীয়া হৈ'ছ 
মোৰ ৰক্তাভ আবেগ।

মন নদীৰ মথাউৰি ভাঙি
হ'বি নেকি তই 
কোনো অচিন দেশৰ
ব'হেমিয়ান, হিপ্পী?

নে হ'বৰ মন কোনো বিপ্লবীৰ
উদ্দাত্ত কন্ঠ?

ভঙুৱা বাবাৰ চৰণত সৰগ
বিচৰাৰ সপোন নেকি তোৰ?

নে ভাবিছ 
কোনো অচিন সাগৰ তীঁৰত 
আপোন এটি ঘৰ সঁজাৰ কথা 
কোনেও নেদেখাকৈ?

কিহৰ অপ্রাপ্তিত নিজকে দহিচ
ইমান উদ্বাউল হৈ? 

এইদৰে মাতাল ন'হবি

কুৱলীৰ বৰষুণ
নোহোৱা হয়
সুৰুজৰ পৰশত

তই মোৰ
মই তোৰ 

নাঙঠ শেতেলীৰ
আজন্ম প্রেম
আমাৰ 





-ৰক্তিম-
০১ আগষ্ট/১২
বেংগালুৰু

Sunday, July 29, 2012

'দি গ্রেট মাইগ্রেচন' আৰু এটা সহজ নিয়ম

"নঙলা মুখত ৰৈ আছিলি তই। 
আহিম, নাহিম একো নকলি। 
ময়ো ৰ'লো কিছুপৰ তোৰ ভাৱ নুবুজি। 
মোৰ চকু জাপ গ'ল, পলকতে তই মোৰ শোৱণিকোঠা পালি। 
মোৰ শেতেলী গ'লি অদৃশ্য হ'ল। 
কৈ গ'ল 'মোৰ বুকু মলিন হ'ল'।"

মেলা, ঠিক এখন মেলা। আনন্দ মেলা নহয়। পোহৰ পোহৰ সকলো। মানুহ মানুহ চৌদিশ। আকাশ উজ্ৱল দুপৰ নিশালৈ ৰাতিৰ পাছত ৰাতি। দিনৰ পোহৰত টোপনিৰ হুংকাৰ। পেটৰ তলিত ইক' হয় ভোকাতুৰ নিগনি জাকৰ ক'ৰাচ। তথাপিও চিন্তা কৰিবলগীয়া একো নাই। সকলো সহজভাৱে ল'লেই হ'ল। মই 'হুটো', তই 'টুটচি'। , কেতিয়াবা তই মোৰ ৰজা, কেতিয়াবা মই তোৰ ৰজা। কোনে 
আমাৰ ৰাজপাট ভাঙে-পাতে তাক লৈ আমাৰ মতলব নাই। কেতিয়াবা মই তোৰ তেজ খাম, কেতিয়াবা তই মোৰ তেজ খাবি। আমিবোৰ মিলা প্রীতেৰে চলো। আমিবোৰ এনেকৈয়ে জীয়াই ঠাকিম। চিম্পল গিভ এণ্ড টেক পলিচি। এটা অতি সহজ আৰু সৎ নিয়ম মানি চলো আমি।

পুৰণি ঘৰবোৰ ভাল নালাগে। আমি নতুন ঠাইলৈ যাম। নতুন ঘৰ সাঁজিম। কিন্তু তাৰ আগতে তই মোৰ ঘৰ ছাই কৰিবি, মই তোৰ ঘৰ। মিলাই চলিব লাগে সদায় এনেদৰে। মৰম বাঢ়ে। চকুৰ চিনাকী তেজৰ চিনাকী হয়। আমিবোৰে আচলতে সময়ত দল পাতি থাকি ভাল পাঁও, দল পাতি যাও নতুন দুনীয়ালৈ। 'দি গ্রেট মাইগ্রেচন'- আজি আমাৰ, কালিলৈ সিঁহতৰ। বহুত হৈছে এনে 'গ্রেট মাইগ্রেচন' পৃথিৱীত। নাঁভি খণ্ডনৰ কাবাড্ডী। তেজবোৰৰ স্বৰূপ এনেও ৭ বছৰৰ অন্তৰে অন্তৰে সলনি হয়।

দেৱীক নৰবলী দিলে দেৱী সন্তষ্ট হয় বোলে। কিমান নৰবলী আৰু কিমান দিনৰ মুৰে মুৰে এই বলীৰ প্রয়োজন আমাৰ ধাৰণা নাই। কেতিয়াবা দেবীয়ে নিজেই আয়োজন কৰে এই বলীৰ। স্থান বিশেষে ৮ লাখ বা তাৰো অধিক মানুহ অদৃশ্য হৈছে একে ঠাইৰ পৰা। ইয়াৰ তুলনাত আমাৰ সংখ্যা এই ক্ষেত্রত এতিয়াও তেনেই নগণ্য। বিধিৰ বিধান, জন্মিলে মৰিবও লাগিব। কিন্তু কোনে এই মৃত্যুৰ
দিন বাৰ কি স্ৱাৰ্থত নিৰূপণ কৰিব সেই বিষয়ে আমি একো নাজানো। 

আমি উদাৰ। আমি কোনো জাতি, ধৰ্ম নামানো। আমি কেৱল গৈ থাকিম। কেতিয়াবা 'হুটো' আৰু কেতিয়াবা 'টুটচি' হৈ। কেতিয়াবা মৰি কেতিয়াবা মাৰি। আগতেই কৈছো নিয়মটো পোনপটিয়া আৰু সহজ। 

আমাক বিচাৰিলে ৰোৱাণ্ডা, উগাণ্ডা, জাৰ্মানী, পলেণ্ড, ইজৰাইল, বাংলাদেশ, গুজৰাট, অসম সকলোতে সহজতে পাব। প্রকৃতিৰ বুকুত ধ্ৱংসৰ কঠোৰ আইন মানি চলা আমিবোৰ চিৰসক্রিয় পৃথিৱীৰ অলিয়ে-গলিয়ে ।

-ৰক্তিম-
২৯ জুলাই/১২
বেংগালুৰু

Friday, July 13, 2012

মই অকনু ভূঞাই কৈছো....

মোৰ পৰিচয় আপোনালোকক মই বেলেগে দিয়াৰ প্রয়োজনবোধ নকৰো। সাংবাদিকতা মোৰ পেচা। আপোনালোক প্রতিজনৰ ঘৰত মোৰ মাত আৰু মগজুত মোৰ চাপ মই ইতিমধ্যোই স্পষ্টকৈ এৰিছো। এটা জাতিৰ মান-সন্মান ৰক্ষা বা নষ্ট কৰাৰ ক্ষমতা আজি মোৰ হাতত আছে বুলি ন-দি নকলেও হব। আপুনি কি চাব, আপোনাৰ সন্তানে কি শিকিব তাৰ সিদ্ধান্ত মই ল'ম। দুষ্টক ৰাজহুৱাকৈ শাস্তি মই দিম। ৰাইজক শাসক, বিচাৰক মই বনাইছো। জনগনক গণতন্ত্রৰ প্রকৃত অৰ্থ আৰু স্বাদ মই দিছো।

অসম প্রগতিৰ পথত। মই অকনু ভূঞাই আনিছো প্রগতি। ৰাইজক সকলো খবৰ লাইভ দেখুৱাও মই। দুনীয়া 'লাইভ' কৰি দিছো মই। মানুহৰ 'লাইফ' 'লাইভ' কৰি দিছো। হত্যা, ডকাইতি, গৃহ-বিবাদ, পতি-পত্নীৰ কাইজিয়া,পৰকীয়া প্রেম,অবৈধ সম্পৰ্ক, জোতা চুৰ, চেণ্ডেল চুৰ, মানুহ চুৰ, সকলো লাইভ।ডাঁৰৰ বতৰা ডাঁৰে ডাঁৰে লাইভ দিও। ৰাজপথৰ মাজমজিয়াত যুবতীক গণ-ধষৰ্ণৰ চেষ্টা লাইভ দেখুওৱাই গোটেই ৰাষ্ট্রতে জনাই দিছো 'অসমীয়া কোন' 'মই কোন' আৰু আমি কিমান দাম্ভিক। বিশ্ববাসীৰ আগত জাতীয় গৌৰব অক্ষুণ্ণ ৰখাৰ বাবে ইউটিউবোত এৰিছো গণ-ধষৰ্ণৰ চেষ্টাৰ লাইভ ভিডিঅ। মোৰ জাতি প্রেম, দেশ প্রেমক সন্দেহ নকৰিব। অসমীয়াৰ সাধাৰণ জ্ঞান বঢ়াবলৈ দেশ-বিদেশৰ নানা খবৰ মোৰ 'ইণ্টাৰনেচনেল ডেক্স'ৰ (deks??) জৰিয়তে প্রতিদিনে দিয়েই আছো।

মোক বেয়া পোৱা মানুহবোৰক কও যে মোক বেয়া পাই আপোনালোকে মোৰ
নোম এডালো লৰাব নোৱাৰে। সাংবাদিকতা মোৰ পেচা কিন্তু ৰাজনেতা সকলক 'ভক্তিশেল' মৰাটো মোৰ নিচা। মোৰ ক্ষমতা চাওক, প্রতাপী ৰাজনেতা সকলে নিজেই শেলডাল বনাই মোৰ হাতত তুলি দি যায়হি। মই খালী শেলডাল মাৰিবহে লাগে। গতিকে কোনো ঘটিৰাম-বাটিৰামে মোক বেয়া পায় যদি পাওক, মোক ভাল পোৱা ডাঙৰ ডাঙৰ মানুহৰ অভাব নাই। কিছুমানে আকৌ মই কথা ক'লে থুইৰ চিটিকণি বৰ বেছিকৈ পৰে কাৰণে বেয়া পায়। সেই বিষয়ে মই একো মন্তব্য নিদিও।

মোৰ অৰিহনা যদি আপোনাোকে অগ্রাহ্য কৰিব বিচাৰিছে কৰক
মই 'অকথ্য'বোৰ কৈয়ে যাম। মই ইতিমধ্যো বহুদূৰ শিপালো।
মই ইতিমধ্যো এটা এৰাব নোৱাৰা নিচা হ'লো। মই যদি বেয়া তেন্তে
ভুল আপোনালোকৰো আছে। প্রথমে, নিজক প্রশ্ন কৰক । মোক চাবলৈ
মই কাকো বাধ্য কৰা নাই। সন্ধিয়াৰ ৭ ত আপুনি নিজেই আহি সকলো
বাদ দি মোৰ সমুখত বহেহি। মোৰ বাতৰিৰ সকলো আমেজ লৈ তাৰ পিছত
মোক গালি পৰা দুমুখীয়া নীতিটো মই ঘোৰ নিন্দা কৰো। প্রতিদিনৰ ঘটনা
এইটো। আপোনালোকৰ ৰুচিবোধ আপোনালোকৰ ব্যক্তিগত বিষয়। বুকুত হাত থৈ কওক তৰল বাতৰি সচাকৈ বেয়া পাই বুলি। প্রকৃততে বেয়া পোৱা হ'লে মই আজি নাথাকিলো হয়। মই যদি অপৰাধী মোক বিনাশ কৰাৰ ক্ষমতাও আপোনালোকৰ হাততে আছে। যদি ইমান বেয়া পায় মোক তেনেহ'লে বিনাশ কৰক মোক আপোনালোকৰ মনবোৰত। মোৰ মূখ আপোনালোকৰ টেলিভিশ্যনত নোচোৱাৰ পণ লওক।

স্পষ্টকৈ কব গ'লে-মই বেপাৰী। বাতৰিৰ বেপাৰ কৰো মই। ভাল-বেয়া সকলো বাতৰিৰ বেপাৰ কৰিম কাৰণ লাভ কৰাটো মোৰ উদ্দেশ্য। মোৰ বিজনেচ টাৰ্গেট আছে। মই টাৰ্গেট এচিভ কৰিবলৈ যি বেচিব লাগে তাকে বেচিম। নৈতিকতা, দায়িত্ববোধৰ বিষয়ে ভাববলৈ মোৰ সময় নাই। টাৰ্গেট এচিভ নকৰিলে মোৰ 'গড-ফাডাৰে' মোক মই 'ৰিফিউজ' কৰিব নোৱাৰা প্রস্তাব দিব। আপুনি মোৰ দোকানৰ পৰা কি বুটলী লয় বা কি নলয় অথবা মোক একেবাৰে যদি বাদো দিয়ে সেইটো আপোনৰ সিদ্ধান্ত। বস্তু বেচা ন'গলে দোকান নিজেই বন্ধ হ'ব। আপোনাৰ দুবৰ্ল মনৰ দুবৰ্ল সিদ্ধান্তৰ পৰিণতিৰ বোজা মই 'অকনু ভূঞাই' লব নোৱাৰো। আপোনাৰ দুবৰ্লতাবোৰে মোক শক্তিশালী বনাইছে।

অপ্রিয় সত্যতো হ'ল মোক 'অকনু ভূঞা' আপোনালোকে বনাইছে।
আপোনালোকে ভণ্ডামী বাদ দিয়ক,
মই সাংবাদিকতা বাদ দিম...

(ঘটনা, পাত্র কাল্পনিক। বাস্তবৰ লগত সামঞ্জস্য আকস্মিক)

-ৰক্তিম-
১৩ জুলাই.১২
বেংগালুৰু


https://www.facebook.com/photo.php?fbid=323037317789879&set=a.110118222415124.19470.109773015782978&type=1&relevant_count=1

Monday, July 9, 2012

'নতুন' ফুলিব সপোন হৈ আকৌ এবাৰ..' - গদ্য পাঠ




মোৰ 'নতুন' ফুলিব সপোন হৈ আকৌ এবাৰ..' বুলি লেখাটোৰ বাবে ছবি এখন আকিঁছিলো । লেখাটো ছবিখন সন্নিবিষ্ট কৰি পাঠ কৰি আগবঢ়ালো।


সংগীত- য়ান্নি
ছবি- ৰক্তিম




-ৰক্তিম-

ছবি (১)



 মোৰ 'নতুন' ফুলিব সপোন হৈ আকৌ এবাৰ..' বুলি লেখাটোৰ বাবে আকিঁলো। 
বহু দিনৰ পৰত ৰং চুলো। অনন্য অনুভৱ। :-)


Friday, July 6, 2012

কেলিপচ'


সংগীতে অতিজৰে পৰা এক অতি শক্তিশালী সংযোগ মাধ্যম হিচাপে কাম কৰি আহিছে। ইতিহাসৰ বহু ঘটনা-পৰিঘটনাৰ লগত সংগীতৰ সম্বন্ধ অতি গভীৰ। কেলিপচ'ও এক ইতিহাসে আঁচোৰা লোক সংগীতৰ প্রকাৰ। কেলিপচ'ৰ সম্বন্ধ পোনপটিয়াকৈ আফ্রিকীয় দাস সকলৰ লগত। 

কেলিপচ'ৰ উৎপত্তি হৈছিলে ট্রনিদাদ আৰু টবাগ'ত। এই লোক সংগীত সম্পূৰ্ণ কেৰিবিয়ান দ্বীপপুঞ্জতে অতি জনপ্রিয়। কেলিপচ'ৰ সৃষ্টিৰগুৰিত আফ্রিকীয় উৎসৰ লগত ইউৰ'পীয় উৎসৰো অবদান আছে বুলি জনাযায়।


এটা কেলিপচ' সংগীতৰ দল



লোক সংগীত কেলিপচ' সৃষ্টিৰ আঁৰৰ কাহিনী মানবীয়তাৰ পৰিপন্থী আছিল।আফ্রিকীয় দাসসকলৰ ট্রিনিদাদ আৰু টবাগ'ত আগমন ঘটা ঘটানাটোৱে কেলিপচ'ৰ জন্মলগ্ন। আফ্রিকীয় দাসসকলক তেখেতসকলৰ শাসকীয় মালিকসকলে নিজৰ মাজত কথা পাতিবলৈ অনুমতি  নিদিছিলে। দাসসকলে ইজনে-সিজনৰ লগত কোনো ধৰণৰ মত বিনিময় কৰিব নোৱাৰিছিলে। অভাবে আবিস্কাৰৰ মূল হোৱাৰ দৰে দাস সকলে নিজৰ মাজত মত বিনিময় কৰিবৰ বাবে সংগীতৰ আশ্রয় ল'লে। মত বিনিময়ৰ বাবে ব্যবহাৰ হোৱা এই সংগীতে
পিছলৈ কেলিপচ'ৰ নাম ল'লে। কেলিপচ'ৰ অৰ্থ হৈছে- 'আগবাঢ়া' বা 'আগুৱাই যোৱা'।কেলিপচ'ই আফ্রিকীয় দাস সকলক বিদেশত একত্রিত কৰি ৰখাত আৰু তেখেতসকলৰ মনোবল গঢ়াত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা লৈছিল।

এটা কেলিপচ' সংগীতৰ দল

১৮৩৪ চনত 'দাস প্রথা বিলুপ্তিকৰণৰ' পিছত কেলিপচ'য়ে ট্রিনিদাদ আৰু আৰু টবাগ'ত যথেষ্ট জনপ্রিয়তা আৰ্জিবলৈ সক্ষম হয়। ১৯১২ চনত 'লৱেচ ষ্ট্রীং বেণ্ড' নামৰ এটা বেণ্ডে প্রথমবাৰৰ বাবে নিউয়ৰ্ক চহৰত কেলিপচ' লোকসংগীতৰ আৰ্হিৰে এটি সংগীত বাণীবদ্ধ কৰি বিশ্ববাসীৰ আগত প্রস্তত কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰাই কেলিপচ' লোকসংগীতে বিশ্ববাসীৰ আগত ৰাজহুৱাভাবে আত্মপ্রকাশ কৰে। ১৯৩০ দশকৰ শেষৰফাললৈ  কেলিপচ' লোকসংগীতে সমগ্র বিশ্বতে জনপ্রিয়তা লভিব সক্ষম হয়। কেলিপচ'ক জনপ্রিয় কৰাৰ ক্ষেত্রত এডোৱাৰ্দ' চা গ'মচ নামৰ এজন পৰ্টুগীজ সংগীত ব্যবসায়ীৰ অৰিহনা উল্লেখনীয়। পিছলৈ কেলিপচ' লোকসংগীত ট্রনিদাদৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক বাতৰি কঢ়িওৱা এক শক্তিশালী গণ-মাধ্যম ৰূপে পৰিগণিত হয়।

দ্বীতিয় বিশ্ব যুদ্ধৰ সময়ছোৱাত আৰু যুদ্ধৰ পিছৰ সময়ছোৱাত কেলিপচ' লোকসংগীতৰ বুকুয়েদি পৰিবৰ্ত্তণৰ ঢৌ বয়। আমেৰিকাৰ সৈন্য-বাহিনীয়ে যুদ্ধৰ সময়ছোৱাত ট্রনিদাদ আৰু টবাগ'ত বাহৰ পাতি আছিল। আজৰি সময়ত সৈন্য-বাহিনীয়ে আনন্দ আৰু উৎসাহ বাহাল ৰাখিবলৈ কেলিপচ' লোকসংগীত গাবলৈ আৰু সামাজিকভাবে পৰিবেশন কৰিব লৈছিলে আৰু ইয়াৰ ফলস্বৰূপে আমেৰিকান প্রভাৱেৰে প্রভাম্বিত হৈছিল কেলিপচ'।  এই মিশ্রনে এক নতুন সোৱাদে দিছিলে ট্রনিদাদাসীক।

কেলিপচ' লোকসংগীতৰ ওপৰত ১৯৮০ দশকৰ পৰা বহু সাংগীতিক পৰীক্ষা নিৰীক্ষা হৈছে আৰু এই লোকসংগীতৰ আলমতে কেইবাটাও নতুন জনপ্রিয় সংগীত শৈলীৰ সৃ্ষ্টি হৈছে।


-ৰক্তিম-

চিত্র উৎস:http://cct300-f07.wikispaces.com

Saturday, June 30, 2012

এন্ধাৰত নাৰ্চিচাচে প্রতিবিম্ব নেদেখে..

যীশুঁৰ তেজেধোৱা শৰীৰটোৰ পৰা বগা চাঁদৰ খন আতৰাই লৰা-ছোৱালী জাকে ৰুলে ভগবানৰদেহত খুঁচি খুঁচি এজোপী গোঁলাপ। সাৰ পাই উঠো উঠো ভগবান। গৰ্ভ ৰুগ্ন মাটিৰ অসুখ ধূলিসাৎ কৰাৰ হেঁপাহ সিহতৰ হাঁহিত। সিহতবোৰে সৰুতেই বুজিছে-
পৃথিবীত থকা কেইদিন পৃথবীৰ পৰা লুকাব নোৱাৰি। জীয়াই থকা কেইদিন কেৱল জীয়াই থকাৰ যুঁজ দি থাকিলে জীয়াই থকাৰ সংজ্ঞাত ঘূণে ধৰিব। পাৰ চৰাইৰ আঞ্জাৰ আমেজ নুবুজা মূৰ্খ শিশুৰ দল।

লুকুৱাই ৰাখিব লাগে নিজক। পোঁহৰ পৰিব দিব নালাগে মনৰ কোঠালীত। অস্পষ্ট মৎসকন্যাৰ নাঙঠ অবয়বৰ মায়াত সাগৰ তলিত মুকুটাৰ চিকমিকনি। বৰষুণ, বৰষুণ সপোণ। দুৱাৰখন ভালকৈ লগাবা ন'হলে বৰষুণত নামি অহা অভিমানে বাঁহ ল'বহি তোমাৰ ৰাতিৰ নীলা চাঁদৰত। লুকুৱাই ৰাখিবা নিজক, এন্ধাৰত নাৰ্চিচাচে প্রতিবিম্ব নেদেখে। প্রেম আত্মঘাটি নহয়।

মোক তোমাক লাগে, তোমাক মোক লাগে। ভোকতুৰক ভাত লাগে। আবেগ, প্রয়োজন ইত্যাদি ইত্যাদি। জীয়াই থাকিবলৈ লাগে কাৰোবাক মন ভৰাই, কাৰোবাক পেট ভৰাই সুখ । আকাশৰ প্রেম, মঙহৰ প্রেম, ডাষ্টবিনৰ প‍্রেম ?? 'ভালপোৱা তেঁজ' শৰীৰৰ ভিতৰত বয়। ওলাই অহা তেঁজত দুখ বিৰিঙে।

খেলি থাকিবা, ভাগৰত পৰি নোযোৱালৈকে। গায় যাবা গান মনত তেজ নিবিৰিঙালৈকে। লিখি যাবা
কবিতা শব্দৰ অন্তলৈ। আঁকি যাবা সপোন মৃত্যুৰ চোতাললৈ। মুক্তিৰ আবেলিত হাঁহি বিৰিঙিব। ভগবানক গৈ কবা মই মানুহ। গাজা ষ্ট্রিপ, আমেৰিকা, আফগানিস্তানৰ বা আফ্রিকাৰ নহয়, পৃথিবীৰ "মানুহ"। মাডাৰ টেৰেজা, গান্ধী, মেণ্ডেলাক ভালপোৱা "মানুহ"।

লৰা-ছোৱালী জাকৰ ফুল ভগবানৰ দেহত ফুলিছে। যীশুঁ সাৰ পালে। সুধিলে- "মোক কোনে জগালে? মোৰ তেজ কিয় শুকোৱা নাই?" সিহতে ক'লে "এয়া আমাৰ আই- পিতাইৰ তেজ, সোনকালে শুকাব।"





-ৰক্তিম-
৩০জুন/১২
বেংগালুৰু

Saturday, June 23, 2012

‎'নতুন' ফুলিব সপোন হৈ আকৌ এবাৰ..

অপেৰা গায়িকাজনীৰ মাতটো এটা শিহুৰ দ'ৰে মোৰ তেজত ডুব মাৰি
নোহোৱা হ'ল। সুমেৰুৰ পৰা নামি আহিছে বৰফবোৰ এটা কেতিয়াও
নুশুনা শব্দ কৰি মনে, মনে। বাকী মানুহবোৰ পৃথিবীৰ পানীত নামি
হেৰাই গ'ল পৃথিবীৰ তলিত। মা-পিতাইৰ বিচনা খন খালী। ভাইটিৰ
চোতালত পৰি থকা চোলাটোৰ লগত খেলি আছে মেকুৰীটোৱে। সি
একো নাজানে। বিচাৰিলে অপেৰা গায়িকাজনী তাৰ তেজতো ওলাব চাগৈ.. 

চকুত চকু থ'লে প্রেম ন'হয়। কাৰোবাক দেখি মনটো কপি উঠিলে প্রেম
হোৱা বুলি ভবা বোৰ তৰাবোৰৰ লগত লুকা-ভাকু খেলিবলৈ গ'ল। আকাশ
খন নামি আহিল। সিঁহতবৰ নাহিল। মৰিব ময়ো পাৰিম, প্রেমত জীয়াই থাকি
দেখুওৱা মোক ৰমিঅ'। ৰবীন্দ্র সংগীত শুনিবা নিশা দুপৰত অকলশৰে, মই
কি কৈছো বুজিবা। মৃত্যুশীতলতাৰ আবেগ বচা চাঁদৰ খনে যেতিয়া টোপনীৰ
ৰূপ লয় সাৰ নাপাবা কাহানি। নিবাচাৰিবা কাহানিও জানিব প্রেমৰ সংজ্ঞা। প্রেমৰ
জগৰত যে গ্রহণ লাগে পৃথিবীৰ..

পিতাইৰ কোলাত থাকোতে দেখা জুইৰ লানি নিচিগা সোঁতবোৰ কাৰোবাৰ
বুকুৰ আজিও উদাত্ত ৰঙা অঙঠা। জুই জুই হৈয়ে থাকক। ভুলকৈ জ্বলা জুইৰ
ভমক বেছি। চাৰিওফালে ভালকৈ চালে ধোঁৱাবোৰ দেখি। কিছু নতুন, কিছু
পুৰণি আৰু কিছু কেচা তেজ মিহলি ধোঁৱা..চিনাকী...

বুকুৰ ভিতৰত ডুবি থকা 'টাইটনিক'খন বিচাৰি উলিয়ালে মৰাঁশবোৰ পাম।
লুণীয়া পানীৰ মাছ মই। বেলিৰ পোহৰে চুব নোৱাৰা সাগৰৰ গভীৰতাত মোৰ
সপোনৰ ঘৰ। মকৰাৰ কংকালেদি সজোৱা মোৰ প্রেমৰ কোঠালী। আহিবা, 
কিন্তু হাতত লৈ আহিবলৈ নাপাহৰিবা মোৰ প্রিয় তেজাল বুঢ়াটোক ৰঙা বটলৰ
মাজত। এদিনৰ বাবে আমি আদিম হ'ম। আডাম আৰু ইভ হ'ম। পৃথিবীক প্রথম
'মা' বুলিম। আকৌ কামোৰিম অভিশপ্ত আপেল। আমি 'পৃথিবী' হ'ম পুণৰবাৰ...

'নতুন' ফুলিব সপোন হৈ আকৌ এবাৰ..

-ৰক্তিম-
২৩জুন-১২
বাংগালুৰু