Thursday, June 7, 2012

মাৰ্ক্সৰ ছায়াৰ মায়া


...হয়, বেছি ভাবি লাভ নাই। কথাটো সহজ। ক'ক' ক'লাৰ লগত বিলাতি সুৰাৰ আমেজ লৈ ডাচ্-কাপিটালৰ কথা কোৱা দুমুখীয়া মানুহ জনক মই ভাল পাব নোৱাৰো।লাগিলে যোনেই নহওক। ঘুৰি যাও বুলি ভাবিলো যদিও ন'গলো। অনুশোচনা ভাব
অহা নাই যেতিয়া ভুল কৰা নাই। প্রত্যেক সম্বন্ধৰে আয়ুস থাকে।


" ..দেশ ভাগিলে অ'সমাজখন নেভাগক..." মানুহজনৰ পুৰণা টেপ ৰেকৰ্ডাৰটোত গীতটি প্রায় বাজি থাকে। আমাৰ ঘৰৰ গাতে লাগি থকা তেখেতৰ ঘৰ। মই যেতিয়াই তেখেতৰ ঘৰলৈ গৈছিলো, গীতটি বাজি থকা শুনা পাইছিলো। খুউব বেছিকৈ
মাৰ্ক্স-লেনিনৰ ৰ প্রতি আকৃষ্ট মানুহজনে মোৰ কুমলীয়া বয়সক আওঁকাণ কৰি সঘনাই শ্রেণী সংগ্রামৰ কথা কৈছিলে। মই শুনি গৈছিলো। মানুহজনৰ কথাত এক মোহনী শক্তি আছে। এটা এনেকুৱা শ্রণী প্রকৃততে আছে যিয়ে মানুহক ডাঙৰ ডাঙৰ কথাৰে সহজে মোহিব পাৰে,মন্ত্রমুগ্ধ কৰিব পাৰে। বিশ্ব সাহি্ত্য,ৰাজনীতি, কলা,বিজ্ঞান সকলো সম্ভব দিশতে বাকপটুতাৰে নিজৰ জ্ঞানৰ চানেকী দিয়ে। প্রতিবাৰেই তেওক লগ পোৱাৰ আশ্বৰ্য্যৰ নৌ মাৰ যাওতেই মগজুত সদায় এটা প্রশ্নৰ টোকৰ পৰে। ইমান চোকা মানুহজন মানুহৰ কিয় ইমান অচিনাকি। মানুহজনক 'প্রচাৰবিমূখ' বুলিবও নোৱাৰো সচা অৰ্থত প্রচাৰবিমূখ হোৱা হ'লে মোক বা আন কাৰোবাক পালেই তেখেতে সেই কথাবোৰ অৰ্নৰগল কৈ যাব
নিবিচাৰিলে হয়। 

তেখেতে মোক কোলাত লোৱাৰ দিনৰ পৰা পাইছে। মোৰ বাবে তেও আছিল 'চেনীবিস্কুট খূৰা'।
মানুহৰ ঘৰলৈ কম আহ-যাহ মানুহজনৰ। কিন্তু আমাৰ তালৈ যেতিয়াই আহিছিল মোলৈ চেনীবিস্কুটৰ পেকেই এটা সদায় আনিছিল। তেঁও ঘৰলৈ অহা বুলি গ'ম পালেই একেদৌৰেতেওৰ ওচৰ পায়ছিলো গৈ বিস্কুটৰ আশাত। 

মানুহজন দেখি দেখিয়েই ডাঙৰ হ'লো। তেঁওক দেখিলে সময় স্হিৰ হৈ যোৱা যেন লাগে। বছৰৰ পিছত বছৰ বাগৰি গ'ল তেখেতৰ পৰিষ্কাৰ, ঢকঢকীয়া বগা চুৰীয়া-পাঞ্জাবিজোৰ যেন সলনি নহ'ল। দেউতায়ে তেখেতৰ কথা সুধিলে কয় "মানুহজন অলপ বেলেগ।
মোৰ ককাইদেউৰ দৰে জ্ঞান কৰো। পঢ়া-শুনা কৰা মানুহ তেঁও। সংসাৰৰ মায়া মোহৰ প্রতি আসক্তি নাই তেখেতৰ। জীৱনটো বৰলা হৈয়ে কটালে। তেখেতৰ খং বেচি, খংটোৰ পৰা বাচি থাকিবি" তেখেতৰ জীৱনটো, তেখেতৰ জীৱনশৈলী, তেখেতৰ অবয়ব, তেখেতৰ
টেবুলৰ কিতাপবোৰ, তেখেতৰ কথাবোৰ- এই সকলোবোৰৰ মাজৰ অদৃশ্যকাৰণটোক যেন লাহে লাহে বুজিবলৈ চেষ্টা আৰম্ভ কৰিলো। মোৰ বয়স বঢ়াৰ লগে লগে মানুহজনক  ভালকৈ জনাৰ হেঁপাহো বাঢ়ি আহিছিলে সমানে।

তেখেতে পঢ়া কিতাপবোৰ বিচাৰি পঢ়া আৰম্ভ কৰিলো, এখন দুখনকৈ। মোৰ যেন এিনেত্র খোল খালে। বিদেশত কি কি ঘটি গৈছে!! কি কি ঘটি আছে!! চীন, ৰাচিয়া, সাংস্কৃতিক বীপ্লব, বলছেভিক, মাৰ্ক্স, লেনিণ, ষ্টেলীন, গৰ্কী ইত্যাদি ইত্যাদি। ৱাহ !! আচৰিত আচৰিত ঘটনা, বিশাল ব্যক্তিত্বৰ মানুহবোৰ। মূৰৰ ওপৰৰ ভূখণ্ডৰ বিষয়ে ইমান জানিব লগীয়া সাংঘাটিক সাংঘাটিক ঘটনাবোৰ
ইমানদিনে জনাই নাছিলো। পৃথিবীখন অতদিনে ঘৰৰ চোতালৰ পৰা চক্ বজাৰৰ মাজতে সামৰি থৈছিলো। এখন নতুন পৃথিবী আবিষ্কাৰৰ আনন্দৰ বিষয়ে বেলেগে আৰু কি ক'ম। মানুহজনৰ ওচৰত মনে মনে মূৰ দোৱালো। শ্রদ্ধা বাঢ়িল বুজাব নোৱাৰাকৈ। লাহে লাহে মোৰো প্রিয় গীত হৈ পৰিল " ..দেশ ভাগিলে অ'সমাজখন নেভাগক..."। 

এটা দুটাকৈ তেখেতে কৈ যোৱা কথাবোৰত ভাগ লোৱা আৰাম্ভ কৰিলো। নজনা কথাবোৰ প্রথমে তেখেতৰ খং নুঠাকৈ ভয় ভয়কৈ সুধিছিলো। পিছলৈ নুবুজা কথাবোৰ তেখেতক সুধি বুজি উঠিবলৈ কথাবোৰ সহজ হৈ পৰিছিল। তেখেতে এজন বন্ধু আৰু মই এখন মানুহৰূপী এনচাইক্লপিডিয়াপালো। আমাৰ আড্ডা খুব জমিল পিছলৈ। পিছলৈ আড্ডাত মোৰ সমুখত সংকোচ নকৰাকৈ মদ খাৱলৈ আৰম্ভ কৰিলে। প্রথমে অলপ অস্বস্তি লাগিছিল যদিও, নিজকে অলপ ডাঙৰ হোৱা যেন লগা ভাবটোৰো আমেজ লৈছিলো।

মোৰ গ্রেজুৱেচনৰ ৰিজাল্ট ওলাল। চাওটে চাওটে ৩ টা বছৰ পৰ হৈ গ'ল কেৱল কথাৰ মাজত। পৃথিবীখন বহুত চিনাকী হৈ গ'ল এই ৩ বছৰত। প'ষ্ট গ্রেজুৱেচনৰ বাবে ঘৰ এৰিবলগীয়াত পৰিলো। মানুহজনক এৰি আহিবৰ সময়ত এক বুজাব নোৱাৰা কষ্ট অনুভব কৰিছিলো। মানুহজনে নিজৰ ভাৱবোৰ লুকুৱাব চেষ্টা কৰি মোক আশীৰ্বাদেৰে বিদায় দিছিল। মই নতুন পৰিবেশৰ লগত ব্যস্ত হৈপৰিলো কম সময়ৰ ভিতৰে। নতুন হ'ষ্টেল, নতুন লগৰবোৰৰ লগত দিনবোৰ পলকত পাৰ হোৱা যেন লাগিল।

সেইদিনা দেওবাৰ আছিল। ৰাতিপুৱাই বন্ধু এজনে চিঞৰি কৈ গ'ল -"ঐ ঘৰৰ পৰা ফোন কৰিছে। ৰৈ আছে। সোণকালে যা" মই টোপনীৰ জালতে দৌৰাদৰি কৈ গৈ ফোনটো ধৰিলোগৈ। মায়ে থুকাথুকি মাতেৰে ভালকৈ একো ক'ব নোৱাৰিলে। খালী ক'লে 'তই যিমান পাৰ সোনকালে ঘৰলৈ আহ।' মই একো ধাৰণা কৰিব নোৱাৰি এক অজান আশংকালৈ ঘৰলৈ বুলি বাচত উঠিলো। 

...দেউতা বিচনাতে আছে এতিয়াও। দেউতাৰ অবস্থা দেখি আৰু ঘটনাটোৰ বিষয়ে শুনি মোৰ হিতাহিত জ্ঞান হেৰাল। একেকোৱে মোৰ মৰমৰ 'চেনীবিস্কুট খূৰা'ৰ ঘৰ পালোগৈ।একপ্রকাৰে গুৰিয়াই দোৱাৰখন খূলি সমুখৰ ৰুমতে মদ খাই থকা অবস্হাত তেখেতক পালো। তেওক সেই ৰংত দেখি মোৰ খং দুগুনে চৰিল। তেখেতে মোক দেখি কি প্রতিক্রিয়া কৰিব বুজিব নোৱাৰি মোলৈ চাই থৰক বৰককৈ থিয় হ'ল। মই ৰখিব নোৱাৰি অনৰ্গল কৈ পেলালো ... 

"আপুনি কেৱল ভেঁটা খন দিওতে অলপ ইফাল সিফাল হোৱাৰ বাবেই দেউতাক লগত দন কৰিলে। তাতো সন্তুষ্ট নহৈ দেউতাৰ গাত হাত তুলিলে। দুমুখীয়া আপুনি নিজকলৈ অতিষ্ট হৈ উৰহৰ খং ভঙা ঠাৰিত উলিয়ালে। দেউতাৰ সহনশীলতাৰ বাবে আপুনি এতিয়া পুলিচৰ ৰ হাতত পৰাগৈ নাই। সংসাৰৰ মায়া নাই কিন্তু মাটিৰ মায়াত নৰখাদক হ'বলৈয়ো কুন্ঠাবোধ নকৰা এটা ভণ্ড পিশাচ আপুনি। দুখীয়াৰ দুখত ঘড়ীয়ালৰ চকুপাণী টোকা আপোনাৰ নিচিনা ৰঙা পোচাকী মানুহবোৰে নিজৰ ভোকত দুখীয়াকে বধি সিহতৰ ৰুটি খাবলৈ কুন্াবোধ নকৰে। মাৰ্ক্স, লেনিণ নহয় আমাৰ নিজৰ ভাগৱত গীতা পঢ়ক, চৰিত্রৰ সংশোধন হ'ব। মানুহ হৈ মানুৰ মাজত থাকিব পাৰিব। কমিউনিষ্ট বা কংগ্রেছী নহয় এটা মানুহ হ'বলৈ শিকক। আপোনাৰ মাৰ্ক্স 'হেভ' আৰু 'হেভনটচ'ৰ লগত একে মাটিতে জাঁহ গ'ল। দুখীয়াৰো দুখ ন'গল, ধনীৰো ন'গল খক "

একে উশাহতে কথাখিনি কৈ ওলাই আহিছিলো। তেখেতৰ ওপৰত এটা বিৰাট ঘৃণা ভাবে বাঁহ লৈছিল মনত। পুৰণা কথাবোৰ এখন ক'লা বগা চিনেমাৰ দৰে চকুৰ আগেদি পাৰ হৈ গ'ল। মনটো অকস্মাৎ উদং হৈ গৈছিল। ভাৱ হৈছিল মোৰ ঘৰৰ চোতালৰ পৰা চক্ বজাৰৰ মাজৰ পৃথিবীখন যদি সৰু আছিল কিন্তু ই সুন্দৰ আৰু স্বতঃস্ফূৰ্ট আছিল। ভালটো ভাল বুলি আৰু বেয়াটো বেয়া বুলি জানিছিলো। আপোনবোৰৰ মাজতে এনেকৈ যে শিখণ্ডীৰ এজাত সুমাই থাকে মই কেতিয়াও ভাবিব পৰা নাছিলো। দেশ, সমাজ সকলোৰে আৰম্ভণী নিজৰ পৰাই। এই অকল্পনীয় অভিজ্ঞতাৰ পৰা এটা কথা ভালকৈ বুজিলো যে- এজন মানুহৰ প্রকৃত পৰিচয় তেখেতৰ জ্ঞান বা কৰ্মত নাথাকে, থাকে জ্ঞান আৰু কৰ্মৰ মাজত পাৰ্থক্যতহে।....


-ৰক্তিম-
১৬ জুলাই/১২
বেংগালুৰু




চিত্র উৎস:http://theoncominghope.blogspot.in/




No comments:

Post a Comment